Sayfa 61Akademik yaşamımda -uzun yıllar ve hala da- devam eden yolculuğumda, Hocam Prof. Dr. Zühtü Aytaç ile hep yollarımız kesismiş ve kendisinin akademik çalışmalarından, tecrübelerinden yararlanma olanağı bulmuşumdur. Hocam Prof. Dr. Zühtü Aytaç için çıkarılan bu Armağan’a, Hocamın da Freiburg Albert Ludwigs Üniversitesi’nde doktora eğitimi sırasında (1975) yolunun kesiştiği, yakın çalışma olanağı ve destek bulduğu “Prof. Dr. Ernst E. Hirsch Hatırasına” Prof. Dr. Hilmar Krüger tarafından yazılmış bir yazının çevirisi ile katkı vermenin ve bu sayede de belirli dönemlere ilişkin olarak Prof. Hirsch’in düşünce ve tespitlerini öğrenmenin ve paylaşmanın anlamlı olacağını düşündüm.…
Hocam Prof. Dr. Zühtü Aytaç’a teşekkür, sevgi ve saygılarımla……
* * *…
ERNST E. HIRSCH’in (1902-1985) HATIRASINA
Dr. Hilmar KRÜGER
Çev.: Prof. Dr. Aynur YONGALIK
Türkiye’yi tanıyan üç büyük Alman’dan sonuncusu vefat etti. Otto Spies (1901-1981)…
Hirsch, bu Dergi’nin uzun yıllar yayımcılığını yapan Jäschke ve Spies…
Ernst E. Hirsch, 20.01.1902 tarihinde Friedberg/Hessen’de Yahudi tacir bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir. 1920-1923 yılları arasında Frankfurt, Münih ve Giessen Üniversitelerinde hukuk eğitimi gördü. 1924 yılında Giessen’de Leo Rosenberg’in…
Almanya’da 12 yıllık Nazi hakimiyetinin başlangıcı olan 1933 yılı, politik veya ırkçı…
Alman akademisyenlerin 1933 yılından sonra Türkiye’ye sığınma dönemleri, uzun yıllarca…
Türkiye’ye sığınan hukukçulardan sadece, 1934 yılından ölümüne kadar İstanbul Üniversitesi’nde…
Alman sığınmacılarının en genci olarak Hirsch (31 yaşında), İstanbul Üniversitesi’nde ticaret, deniz ve sigorta hukukunda profesör olmuştur. 1941 yılında Alman vatandaşlığından çıkarılmış; iki yıl sonra da Türk vatandaşlığına kabul edilmiştir. 1943 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde bir kürsüden çağrı almış ve orada 1952 yılına kadar ticaret, deniz, sigorta, fikrî haklar ve patent hukuku, ayrıca hukuk felsefesi ve sosyolojisi derslerini okutmuştur.Savaş yılları sonrasında birçok kez Hür Berlin Üniversitesi’nde misafir profesör…
Ölümüne kadar Alman ve Türk vatandaşlığında kalmıştır: 1967 yılında, henüz 65 yaşında…
O’nu ve Türkiye’deki etkilerini anlatmak, hiç de kolay değildir. Çünkü O, Türkiye’de…
Öncelikle Türkçeyi; meslektaşları, öğrencileri ve çevresiyle doğrudan iletişim kurmak…
O’nun akademik açıdan Türkiye’de gerçekleştirdikleri hakkında -ayrıntıya girmeksizin-…
Ticaret Kanunu gibi, yine önemli bir başarı, O’na, 01.01.1952 tarihinde yürürlüğe…
Türkiye’ye sığınmasından önce ve 1952 yılında Almanya’ya geri dönmesinden sonra Alman…
Kısaca değinecek olursak: Ticaret hukukçusu Hirsch, Türkiye’de, Türk hukukçularının öncelikle iktibas edilmiş Avrupa kanunlarının uygulanması konusunda yetiştirilmesi gerektiğini keşfetmişti. Kendisi için bu hukukî sosyolojik bakış yeniydi. Çünkü O, Üniversitelerde öğrettiği Avrupa kanunlarında yer alan hukukun, belirli alanlarda Türkiye’deki sosyal yaşamı etkilemediğini, çoğunlukla geleneksel yolun izlenmeye devam edildiğini tespit etmişti. Olan ve olması gereken hukukun parçalanmışlığı temel problemi, O’nun için bütün açıklığıyla ortadaydı. Ankara’da hukuk sosyolojisi derslerini verdikten sonra, Berlin’de de uzun süre ihmal edilmiş bu alanı öğretmeye devam etti…
Yaşamının yayın açısından son derece üretken geçen son yıllarında -Berlin’de aktif…
04.11.1981 tarihli Türk Yüksek Öğretim Kanunu’na ilişkin kapsamlı ve son derece eleştirisel…
O bunu, “Türk üniversite ve yüksekokullarına atılmış bir tokat” olarak adlandırmıştı
Aynı şekilde, 12.09.1980 tarihinden sonra da, ülkenin genel gelişimini kaygıyla izlemiştir.…
Yaşamı boyunca yaptığı çalışmalarına gösterilen iltifatlar yadsınamaz. Kendisine…
26.05.1978 tarihli karara istinaden, 1933 yılından 1943 yılına kadar hocalık ve araştırmalar…
Son olarak, ölümünden kısa bir süre önce, İstanbul Üniversitesi’nde bir sınıfa, Türk…
Sadece hukukçular değil, Türkiye’deki diğer bütün ilgilenenler, Hirsch’e, ağır sağlık problemlerine rağmen, Almanya’ya geri dönüşüne kadarki süreyi kapsayan anılarını yazma gücünü bulabilmiş olduğu için de, özellikle bir teşekkür borçludurlar.…
Bu yazıda Hirsch’in kişiliğine çok az değinildi, ancak yine de tamamen bir tarafa bırakmamak gerekir. Hirsch’in,…
O’nun acı kaderini oluşturan Almanya’dan sınır dışı edilerek Türkiye’ye sığınmak…
1983 yılı başlarında karısının ölümünden sonra, O’nun için özellikle zor geçti. Kendisini…
EN
TR
