Kanun’da dava sebebine göre, davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi(325)…

“1086 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fıkrası hükmü ayrı bir madde hâlinde düzenlenmiş; birden fazla davalı varsa, davanın bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinde açılabileceği esası burada da kabul edilmiştir. Ancak, birden fazla davalı hakkında dava açılmak istendiğinde, dava sebebine göre davalıların tümü hakkında, kanunda ortak yetkili bir mahkeme belirtilmişse, davanın, davalılardan birinin yerleşim yerinde değil, ortak yetkili mahkemede açılması gerekmektedir.

Doktrinde Yılmaz, ortak yetkinin uygulanabilmesi için, davada bütün davalılar bakımından aynı dava sebebinden (vakıadan) kaynaklanan bir ortak yetki olması gerektiğini belirtmektedir. Bazı davalılar bakımından haksız fiile, bazı davalılar bakımından sözleşmeye aykırılığa dayanılmışsa burada bütün davalılar bakımından haksız fiil vakıası söz konusu olmadığından, ortak yetki kuralı uygulanmaz(328).…

“Dava, haksız fiile dayalı tazminat davasıdır. Mahkemece, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 7/1. maddesinin 2. cümlesi gereğince davalıların tamamı hakkında ortak yetkili mahkemenin trafik kazasının meydana geldiği Horasan Asliye Ticaret Mahkemesi olup bu yetkinin kesin yetki olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 1. kısım 2. ayrım (5. ila 19. maddeler arası) bölümü yetkiye ilişkin olup bu ayrımda (11, 12/1, 14/2 ve 15/2. maddelerinde) kesin yetkili mahkemeler tek tek gösterilmiş ve bu mahkemelerin yetkisinin kesin olduğu madde metninde açıkça yazılmıştır. Mahkemenin gerekçesinde belirttiği aynı kanunun 7/1. maddesinde ise davalıların tamamı hakkında ortak yetkiyi taşıyan mahkemenin bulunması halinde davaya o yer mahkemesinde bakılacağı belirtilmiş ise de bu mahkemenin kesin yetkili olduğu Sayfa 276 yazılmamıştır. Bu maddenin gerekçesinde bu mahkemenin kesin yetkili mahkeme olduğunun yazılı olması, bu maddenin metni ve yetkiye ilişkin diğer hükümlerde kesin yetkinin açıkça belirtilmesi karşısında bağlayıcı olduğu kabul edilemez. Kaldı ki, Mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 9/2. maddesinde de davalıların tamamı hakkında ortak yetkili mahkeme olması halinde yine davaya o mahkemede bakılacağı belirtilmesine rağmen bu hüküm hiçbir zaman bu mahkemenin kesin yetkili mahkeme olduğu şeklinde yorumlanmamıştır. Bu nedenle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 19/4. maddesi gereğince yetkinin kesin olmadığı davalarda süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunulması gerektiği göz önüne alınarak, somut uyuşmazlıkta davalı C. K.’nın kendi ikametgah mahkemesi olan Doğubeyazıt Mahkemeleri’nin yetkili olduğu yönündeki yetki itirazının HMK’nun yetkiyi düzenleyen hükümlerine göre değerlendirilmesi suretiyle, yetki konusunda karar vermek gerekirken, yazılı gerekçeyle yetkisizlik kararı verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle davacılar yararına bozulması gerekmiştir.”(329)Sayfa 277I.486Yargıtay kararlarında ortak yetkinin, sadece zorunlu dava arkadaşlığı durumunda(330) veya birden fazla kişinin haksız fiili birlikte işlemesi durumunda(331) uygulanması gerektiği kabul edilmektedir(332). Kanımızca, ortak yetkinin düzenlenme amacı gerek madde metninden gerekse Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun gerekçesinden açıkça anlaşılmaktadır. Bu sebeple ortak yetkinin kesin yetki olarak kabul edilmesi gerekmektedir(333). Bu konuda, aşağıda ortak yetkiyi kesin yetki kabul eden bir Yargıtay kararını paylaşıyoruz:Sayfa 278“Davacı, iş sözleşmesinin davalı tarafından haklı ve geçerli sebep olmadan feshedildiğini belirterek işe iadesine, işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat ve alacaklardan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasına karar verilmesini talep etmiştir. (...)

Pekcanıtez Usul - Medenî Usûl Hukuku

Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.

c. Davalının Birden Fazla Olması Hâlinde Ortak Yetkili Mahkeme