İKİNCİ BÖLÜM
VERGİ İNCELEMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ ve HUKUKSAL ÇERÇEVESİ
§.6. MÜESSESENİN GEREKSİNİM NEDENLERİ - AMAÇLARI - İŞLEVLERİ
I. GENEL AÇIKLAMA
Vergi mefhumu, hem doğumu hem de sonuçları itibariyle ekonomik ve malî bir mefhum…
Tarihi arkaplana bakıldığında, ilk demokrasi ve hukuk mücadelelerinin yönetenlerin…
Vergilerin halkın rızası ile alınabilmesi, başka bir deyişle “temsilsiz (yasasız)…
Usûl kanunları, vergi yükü koymayan, maddî bakımdan vergi borcu doğurmayan fakat…
VUK, vergilerin yasallığı ilkesinin gereği olarak idarenin keyfîliğine yer bırakmayacak…
Günümüzde özgün bir ihtisas alanı olarak mütalaâ edilen vergi hukuku alanı, vergi…
Bu bölümde öncelikle, vergi incelemesi müessesesinin gereksinim nedenlerini, amaçlarını…
II. VERGİ İNCELEMESİNİN GEREKSİNİM NEDENLERİ, AMAÇLARI VE İŞLEVLERİ
A. GEREKSİNİM NEDENLERİ
Devletin kendisini finanse etmesi için gelir ihtiyacı içinde olduğunu, vergilerin…
Vergi incelemesi müessesesi beyana dayalı vergi sisteminin olmazsa olmaz bir unsurudur.…
Beyana dayalı vergi sistemininde beyan usulünün içeriğini yukarıda etraflıca irdelemiştik.…
Vergi sistemlerinde vergi incelemesi müessesesinin yeralmasına ilişkin gereksinim…
Vergilendirmede adaletin sağlanabilmesi bakımından etkili bir araç olan vergi incelemeleri,…
Bu gereksinim nedenlerini çoğaltmak mümkündür. Vergi incelemesi müessesesi bu gereksinimleri…
B. AMAÇLARI
Anayasamız’de belirtilen “hukuk devleti” ilkesinin bir gereği olarak, önceden belirlenmiş…
Kamusal yarar ile bireysel çıkarların çatıştığı bir alan olarak karşımıza çıkan vergi…
İşte bu bağlamda, vergi incelemesi müessesesinin varlığı ile hizmet ettiği amaçlardan…
Ayrıca idarenin kanuniliği ilkesi gereği vergi incelemesi müessesesinin kanunla düzenlenmesi,…
Yukarıdaki irdelemelerimiz, vergi incelemesi müessesesinin varlığı ve içeriğiyle…
VUK m.134 f.1’de vergi incelemesinin amacı, “ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak”…
Vergi incelemesi, niteliği itibariyle, geçmişe yönelik bir denetim faaliyeti olduğu…
Vergi incelemesinden beklenen bu amaç, vergiyi doğuran olayın gerçekleşip gerçekleşmediğinin,…
Diğer yandan vergi incelemesi, inceleme süresince ortaya çıkan bilmemezlik ya da…
C. İŞLEVLERİ
1. Genel Açıklama
İşlev, TDKBTS’de “bir kimse veya bir nesnenin gördüğü iş, iş görme yetisi, görev, fonksiyon; bir yapının gerçekleştirilebileceği ve onu başka yapılardan ayırt etme imkânı veren eylem türü”…
Vergi incelemesi müessesesinin işletilmesi sayesinde yerine getirilen birtakım işlevler…
Literatüre bakıldığında vergi incelemesinden beklenen işlevlerin başta “araştırma”,…
2. Araştırma İşlevi
Vergi incelemesi, her şeyden önce, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu “araştırma”…
Araştırma işlevi vergi incelemesinin asıl işlevidir. Araştırma işlevinin hakkıyla…
3. Önleme İşlevi
Vergi incelemesi müessesesi, yükümlülerin bilincinde, incelenme olasılıklarını canlı…
4. Eğitme İşlevi
Vergi incelemesinin eğitici işlevi, son yıllarda önplana çıkmış bir işlevdir. Önceleri…
Gerçekten de vergi incelemesi sürecinde yükümlüleri aydınlatıcı ve bilgilendirici…
Öte yandan bu eğitim işlevinin İdare ve inceleme elemanları için de geçerli olduğunu…
§.7. HUKUKİ NİTELENDİRME
I. VERGİ İNCELEMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
A. GENEL AÇIKLAMA
Vergi incelemesinin hukuki çerçevesini çizmeden, yani onun hukuksal dayanak ve sınırlarını…
Vergi incelemesi, gerçekleştirilme amacı (amaç), kimler tarafından, nerede ve ne…
Kanun’a göre, inceleme faaliyeti, VUK ya da diğer kanunlara göre defter ve hesap…
Nitelik itibariyle, vergisel yükümlülüklerinin kontrol ve denetimini kapsayan vergi…
Vergi incelemesinin hukuki niteliğini unsurlarına ayırmak da mümkündür. Birincisi,…
Bu başlık altında vergi incelemesi faaliyetinin hukuki niteliği, bir kolluk faaliyeti…
B. KOLLUK FAALİYETİ OLARAK VERGİ İNCELEMESİ
Literatüre bakıldığında vergi incelemesi faaliyetinin cezaî olayların araştırılması,…
Kolluk faaliyetinin temel amacı, düzeni sağlamak ve korumak olup; devlet, kolluk…
Genel amaç, kamu düzenini korumak ve sağlamak olmakla birlikte; kamu düzeninin tam…
Bu minvâlde, “hukukun temel ilkeleri veya temel değerleri, yasaların temelinde yeralan…
Kolluk teşkilatı ve kolluk personeli idari kolluk-adlî kolluk ayırımına tâbi olmamakla…
DURAN’a göre idari kolluk, kamu düzeninin sağlanması, korunması ve bozulduğunda geri…
Adlî kolluk ise suçun işlenmesinden sonra, fâiller hakkında bir ceza davasının açılmasına…
İdari kolluk kamu düzeninin bozulmasını önlemeye yöneldiği halde; adlî kolluk, kamu…
İdari kolluk ve faaliyeti, “genel idari kolluk” ve “özel idari kolluk” olmak üzere…
Bu bilgileri edindikten sonra vergi incelemesi faaliyetinin hangi tür kolluk faaliyetinin…
Ekonomik kamu düzeni, serbest rekabet ilkesine işlerlik kazandırmak için piyasa ekonomisinin…
Bu amaçla devlet, AY m.167 ve diğer maddelerdeki görevleri yerine getirebilmek için