Birinci Bölüm
VAKFIN HUKUKİ NİTELİĞİ
1.1. Vakıf Kavramı ve Ülkemizdeki Tarihi Gelişimi
1.1.1. Genel Olarak
Ülkemizde köklü tarihi geçmişe sahip olan kurumlardan biri olan vakıf, toplumsal…
1.1.2. Vakıf Terimi
Vakıf, kelime olarak hapsetmek, alıkoymak anlamlarına gelir.…
Bir malın ya da mal topluluğunun belirli bir amaca özgülenerek, vakfedenin yaşamından…
1.1.3. Vakfın Ülkemizdeki Tarihi Gelişimi
Bazı malvarlığı unsurlarının sürekli ve meşru bir amaca özgülenmesi yerleşik düzene…
Vakıflar, Osmanlı döneminde iktisadi, toplumsal ve kültürel hayattaki rolü bakımından…
Vakıflar, ekonomik ve sosyal alanda topluma yardım sağlayan ve devletle birlikte…
Özellikle Tanzimat öncesi dönemde vakıflar, yerel yönetimlerin devletin esas teşkilat…
Bu suretle meydana getirilen vakıfların kamu hizmetlerinin büyük bir kısmını yüklenmeleri,…
Osmanlı vakıfları arasında hayır amaçlı olarak doğrudan kamu yararına dönük, özel…
Osmanlı döneminde 1826 yılında Evkaf Nezaretinin kurulmasına kadar vakıflar mütevelli…
Vakıfların ülkemizdeki tarihi gelişimi incelendiğinde mülga 743 sayılı Türk Kanunu…
1.2. Hukuki Bir Kavram Olarak Vakıf
1.2.1. Genel Olarak
Daha önce de ifade edildiği üzere vakıflara ilişkin iki temel yasal düzenleme TMK…
TMK m.101’e göre “vakıflar, gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli…
Bu tanımlamadan yola çıkarak vakıf kavramının içeriğinde, bir değer olarak malvarlığı,…
1.2.2. Vakfın Unsurları
1.2.2.1. Malvarlığı
Mal tahsisi, vakıf kurumunun en belirgin niteliği olmasının yanında hukuki bir işlem…
Bir malvarlığının bütünü ya da bir bölümü vakfedilebilirken, bağımsız taşınır ya…
Vakfın amacını gerçekleştirmek bakımından yeterli olmak kaydıyla, yukarıda belirtilen…
1.2.2.2. Malvarlığının Belirli Bir Amaca Tahsis Edilmesi
Vakıf tüzel kişiliği, diğer tüzel kişiliklerde olduğu gibi, belirli amaçların planlı…
Vakfın amacı, kurucular tarafından hukuk düzeni içinde kalmak kaydıyla serbestçe…
Vakfın amacının temel niteliklerini; Anayasa’ya, hukuka, ahlaka ve milli menfaatlere…
Öte yandan daha sonra üzerinde durulacağı gibi vakfın amacını gerçekleştirmesine…
1.2.2.3. Vakfın Amacının Sürekli Olması
Vakfın unsurlarından sonuncusu ise amacının sürekli olmasıdır. Böylelikle vakıf varlığını…
Bununla birlikte vakfın amacının sürekli olması, sonsuz olması gerektiği anlamını…
1.3. Vakfın Türleri
1.3.1. Genel Olarak
Vakıfları dayandıkları mevzuatı dikkate alarak mülga MK’nın yürürlüğe girmesinden…
VK m.3 hükmünde vakıflar, mazbut vakıflar ve mülhak vakıflar; cemaat vakıfları ve…
1.3.2. Olağan Vakıflar
Olağan vakıflar, TMK m.101 hükümlerine göre kurulmuş olan ve diğer vakıflardan belirli…
1.3.3. Kamuya Yararlı Vakıflar
Kamuya yararlı vakıf kavramı ilk olarak mülga MK’da 903 sayılı Kanun ile yapılan…
Ancak günümüz mevzuatında kamuya yararlı vakıf kavramı kullanılmamakta olup, bunun…
1.3.4. Yardım Vakıfları
Çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıfları olarak da adlandırılan bu vakıfların…
Adı geçen yardım vakıflarının yasal dayanağı TTK’da yer almaktadır. “Çalışanlar ve…
Diğer taraftan TMK m.110/1’e göre “çalıştırılanlara ve işçilere yardım vakıflarının…
1.3.5. Aile Vakıfları
Aile vakıfları, kuruluş ve işleyişleri bakımından olağan vakıflardan farksız olmakla…
TMK m.372/1’e göre aile vakıfları, “aile bireylerinin eğitim ve öğrenimleri, donanım…
1.3.6. Mazbut Vakıflar
Mülga MK’nın yürürlüğe girmesinden önce mevcut olan mevzuata göre kurulmuş vakıflardan…
Bu tür vakıfların her biri ayrı birer tüzel kişiliğe sahip olmamakla birlikte bütün…
VK m.14’e göre vakıfların, vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine fiilen…
Öte yandan VK m.30 hükmünde vakıf yoluyla oluşan ancak Hazine, belediye, özel idarelerin…
1.3.7. Mülhak Vakıflar
Mülhak vakıflar, VK m.3’e göre mülga MK’nın yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve…
VK m.14 hükmüne göre vakıfların, vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine…
1.3.8. Cemaat Vakıfları
Cemaat vakıfları, VK m.3’e göre vakfiyeleri olup olmadığına bakılmaksızın 2762 sayılı…
VK m.6’ya göre, “cemaat vakıflarının yöneticileri mensuplarınca kendi aralarından…
1.3.9. Esnaf Vakıfları
Esnaf vakıfları, VK m.3’te, 2762 sayılı Kanun’un yürürlüğünden önce kurulmuş ve esnafın…
VK m.14 uyarınca esnaf vakıflarının, vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine…
VK m.33’e göre cemaat vakıfları ile mülhak vakıflarda olduğu gibi esnaf vakıflarında…
1.4. Vakfın Kuruluşu
1.4.1. Genel Olarak
Esasen vakıf kurma hakkı anayasal bir hak niteliğindedir. Zira Anayasa m.33/1’de…
1.4.2. Vakfın Kurucusunun Nitelikleri
TMK m.101/1 ile vakfın kurucusunun gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabileceği…
Eğer vakıf sağlar arasındaki bir işlem ile kuruluyorsa, kurucunun tam fiil ehliyetine…
Daha önce de ifade edildiği üzere gerçek kişiler yanında tüzel kişilerin de vakıf…
1.4.3. Vakfın Kurulması İşleminin Şekli
Daha önce de ifade edildiği gibi vakıf kurma iradesi sağlararası veya ölüme bağlı…
TMK m.102/2 hükmü ile resmi senetle vakıf kurma işleminin temsilci aracılığıyla yapılması,…
Vakfedenin ölümünden sonra hüküm ifade edecek şekilde vakıf kurulması ölüme bağlı…
EN
TR
