Ekli “T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Hazine Faiz Destekli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar”ın yürürlüğe konulmasına, 4603 sayılı Kanunun 3 üncü ve 5570 sayılı Kanunun 1 inci maddeleri gereğince karar verilmiştir.
T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Hazine Faiz Destekli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar
Amaç ve kapsam
(1) Bu Kararın amacı, 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi ve Kâr Payı Destekli Fon Kullandırılmasına Dair Kanun uyarınca, T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından Hazine faiz destekli tarım kredisi kullandırılmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
Tanımlar
(1) Bu Kararda geçen;
a) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
b) Banka: T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’yi,
c) ELÜS: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında faaliyet gösteren lisanslı depo işletmelerinin, aynı Kanuna dayanılarak hazırlanan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğine göre düzenlediği elektronik ürün senetlerini,
ç) Faydalanıcı: Karar kapsamında kredi kullanacak olan;
1) Gerçek ve tüzel kişi üreticileri,
2) Sözleşmeli üretim yaptıran gerçek ve tüzel kişileri,
3) Tarımsal amaçlı örgütleri,
4) Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünü (TİGEM),
5) Yalnızca lisanslı depo yatırımlarına münhasır olmak üzere kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iktisadi işletmelerini,
6) Yalnızca ruhsatlı kuyulardan ve diğer kaynaklardan su çıkarmak ve bu suyu üyelerine dağıtmak amacıyla tesislerinin elektrik ihtiyacını karşılamak maksadıyla yapacakları güneş enerjisi sistemlerine ilişkin yatırımlara ve tarımsal elektrik bedeli ödemelerine münhasır olmak üzere, 8/3/2011 tarihli ve 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu hükümlerine göre faaliyet gösteren sulama birliklerini,
7) Tarımsal Ar-Ge firmalarını,
8) Biyo-tarım firmalarım,
9) Tarımsal ürün işleyen firmaları,
10) Lisanslı depoculuk firmalarını,
11) Tarım makinaları parkı işletmelerini,
d) Genel Müdürlük: Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler Genel Müdürlüğünü,
e) Kararlar: Bu Karar ile 5570 sayılı Kanun kapsamında aynı konuda çıkarılan daha önceki yıllara ait Bakanlar Kurulu kararları ve Cumhurbaşkanı kararlarını,
f) Tarımsal amaçlı örgüt: 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu kapsamında kuruluşuna izin verilen Tarım ve Orman Bakanlığının görev alanı içerisinde yer alan tarımsal amaçlı kooperatifleri, 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu kapsamında kurulan tarımsal üretici birliklerini ve 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Kanunun 10/A maddesi kapsamında kurulan ıslah amaçlı hayvan yetiştirici birliklerini,
g) TKK: Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerini,
ifade eder.
Uygulamaya ilişkin esaslar
(1) Tarımsal üretime yönelik finansman ihtiyacının uygun koşullarda karşılanması amacıyla Banka ve TKK kredi kullandırımına ilişkin usul, esas ve kriterlerine uygun olmak koşuluyla, bu Kararda belirtilen usul, esas, limit ve oranlar dikkate alınarak Banka ve TKK tarafından, Bankaca tarım kredilerine uygulanmakta olan cari faiz oranlarından, kredi konuları itibarıyla EK-1 ’de belirtilen oranlarda indirim yapılmak ve kredi üst limitleri aşılmamak suretiyle, 1/1/2024-31/12/2026 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) Hazine faiz destekli tarım kredisi kullandırılabilir.
(2) İşletme kredilerinde kredi kullandırımı esnasında, yatırım kredilerinde ise işletme döneminden itibaren Tarım ve Orman Bakanlığının bir kayıt sistemiyle (Çiftçi Kayıt Sistemi, Örtüaltı Kayıt Sistemi, Hayvancılık Bilgi Sistemi, Koyun Keçi Bilgi Sistemi, E-Islah Kayıt Sistemi, Su Ürünleri Bilgi Sistemi ve benzeri) takip ve kontrol edilen konularda anılan Bakanlığın ilgili kayıt sistemlerine kayıt olunması esastır. Ayrıca, yatırım kredilerinde, konusuna göre vade boyunca Tarım ve Orman Bakanlığının bir kayıt sistemiyle takip ve kontrol edilen konularda anılan Bakanlığın ilgili kayıt sistemlerine kayıtlı olunması esastır.
(3) Bu Karar kapsamında yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları (kara sınırı ve karasuları) içerisinde yapılan tarımsal üretim faaliyetleri için yatırım ve işletme kredisi kullandırılabilir.
(4) Birden fazla üretim konusunda kredi talebinde bulunan faydalanıcılara bu kapsamda kullandırılabilecek kredi üst limiti, krediye konu ürünlerden en yüksek kredi üst limitine sahip ürüne göre belirlenir.
Bu kapsamda;
a) Büyükbaş ve/veya küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ve/veya besiciliği konularında faaliyet gösteren ve bu konularda kredi kullanan üreticilerin mevcut kapasiteleri ile uyumlu yem bitkisi üretimi için kullanacakları krediler,
b) Basınçlı sulama sistemi alımına ve/veya tarımsal yenilenebilir enerji yatırımlarına yönelik kullandırılacak krediler,
c) Sözleşmeli üretim yaptıran gerçek veya tüzel kişilere, kendi adlarına sözleşmeli üretime konu ürünle aynı ya da farklı konularda yaptıkları tarımsal üretime yönelik kullandırılacak krediler,
kredi üst limiti hesaplamasına dâhil edilmez.
(5) 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun risk grubu tanımına giren faydalanıcılara bu Karar kapsamında kullandırılacak kredilerin toplamı, üretim konuları itibarıyla EK-1’de belirtilen kredi üst limitlerini aşamaz. Risk grubuna giren faydalanıcılar bu Karar kapsamında tek bir faydalanıcı kabul edilir.
(6) Kredi üst limitlerinin hesaplanmasında, geçmiş kararlar kapsamında kullandırılan kredilere ve bu kapsamdaki kredilerin ertelenmesine ilişkin olarak yayımlanan kararlar kapsamında ertelenen kredilere ilişkin riskler ve Ziraat Katılım Bankası A.Ş. tarafından Hazine kâr payı destekli finansman kullandırılmasına ilişkin kararlar kapsamında kullandırılan finansmanlara ilişkin riskler de dikkate alınır.
(7) İndirim oranlarının kademeli olarak uygulanacağı temel hayvansal üretim ve temel bitkisel üretim konularında kredi kullanacak faydalanıcılar, indirim oranlarından, kullanacakları kredi tutarına göre kademeli olarak yararlanırlar.
(8) Mevcut işletmelerin satın alınmasına yönelik kredilerde de, satın alınacak işletmenin faaliyet konusu itibarıyla EK-1’de belirtilen indirim oranlan ve kredi üst limitleri dikkate alınır.
(9) Her bir üretim konusu için EK-1’de belirtilen standart indirim oranları uygulanır. Özellikli kriter olarak belirlenen şartları sağlayan faydalanıcılar standart indirim oranlarına ek olarak bu indirim oranlarından da yararlandırılır. Her halükarda faydalanıcılara uygulanacak indirim oranı %100’ü aşamaz. 2/1/2020 tarihli ve 2015 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar kapsamında kullandırılan kredilere uygulanan özellikli indirim kriterleri kredinin vadesi sonuna kadar söz konusu Kararda belirtilen oranlarda uygulanır.
(10) Bu Kararda her bir üretim konusu için belirlenen kredi üst limitleri ile bu Kararla aynı dönemde yürürlükte olan Ziraat Katılım Bankası A.Ş. Tarafından Tarımsal Üretime Dair Hazine Kâr Payı Destekli Yatırım ve İşletme Finansmanı Kullandırılmasına İlişkin Kararda her bir üretim konusu için belirlenmiş finansman üst limitleri tek bir üst limit olarak dikkate alınır.
(11) Bu Kararın yürürlükte olduğu dönem boyunca kredi üst limitleri her yılın sonunda, takip eden yılın ocak ayının birinci gününden itibaren geçerli olmak üzere Türkiye İstatistik Kurumu tarafından periyodik olarak yayımlanan Tarımsal Girdi Fiyat Endeksine göre revize edilir. İlgili yıl içinde en son yayımlanmış olan endeks ve bir önceki yıl içinde en son yayımlanmış olan endeks arasındaki yüzdesel değişim esas alınarak kredi üst limitleri aynı yüzdesel değişim oranında revize edilir. Elde edilen değeri aşmamak kaydıyla her bir konu başlığı için kredi üst limiti son altı hanesi sıfır olacak şekilde belirlenir.
(12) İndirim oranlarının kademeli olarak uygulanacağı temel hayvansal üretim ve temel bitkisel üretim konularındaki kademe tutarları, onbirinci fıkrada belirtilen yöntemle revize edilerek elde edilen değeri aşmamak kaydıyla son beş hanesi sıfır olacak şekilde belirlenir.
(13) Revize edilen yeni üst limitler ve kademe tutarları, ilgili yılın ocak ayının birinci gününden itibaren geçerli olmak üzere Genel Müdürlük tarafından Banka ve TKK’ye yazılı olarak bildirilir.
(14) Bu Karar kapsamında kredi tahsis edilecek faydalanıcıların kredi değerliliklerinin ve kredi tahsis kriterlerinin belirlenmesi, kredi limitleri, vadeleri, yatırım ve ödemesiz dönemlerinin tespit edilmesi, kredilerin teminatlandırılması, özkaynak oranlarının belirlenmesi, geri ödeme koşullarının tespiti ile borçlandırma, kullandırma, takip ve tahsil ve benzeri işlemleri Bankanın ve TKK’nin kendi usul ve mevzuatı dâhilinde yürütülür. Bakanlık, üretim konularına göre farklı özkaynak oranları belirlemeye yetkilidir.
(15) Kredi kullandırımlarındaki teknik kıstaslar (hayvanların cinsi, yaşı, sertifikasyona ilişkin tanımlamalar gibi), üretim planlamasına ilişkin hususlar, faydalanıcılarda aranan şartlar, özellikli kriterler ile bu kriterlerin uygulanmasına ilişkin esaslar ve bunlarla ilgili değişiklikler, Bakanlığın uygun görüşü alınarak Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Resmî Gazete’de yayımlanan tebliğ ile belirlenir.
(16) 2015 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında yatırım kredisi tahsis edilmiş ancak kredilerinin tamamını veya bir kısmını kullanamamış faydalanıcılar, kullanamadıkları kısım için, 2024 yılı sonuna kadar, söz konusu Karar hükümlerinden yararlanmaya devam eder. 1/1/2024- 31/12/2026 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) tahsis edilecek kredilere bu Karar hükümleri uygulanır.
(17) Bu Karar kapsamında kredi kullanmak suretiyle yapılan yatırımlardan sigortaya konu olabilecek varlıklar (ahır, kümes, hayvan ve benzeri), krediye konu tarımsal ürünler ve doğrudan kredi konusu olmamakla birlikte, bu faaliyetin yapılabilmesi için gerekli girdilerin alınması amacıyla kredi kullanılan tarımsal varlıkların (örneğin, yalnızca yem giderlerinin finansmanı amacıyla kredi kullanılan hayvancılık faaliyetlerinde krediye konu olmasa da yem alımına konu hayvanlar ve benzeri) kredi tutarı üzerinden sigorta ettirilmesi zorunludur. Kredi konusu varlığın 14/6/2005 tarihli ve 5363 sayılı Tarım Sigortalan Kanunu kapsamında olması halinde Devlet Destekli Tarım Sigortası aranır. Sigorta mevzuatından kaynaklanan nedenlerle (dönem uyumsuzluğu ve benzeri) kredi kullandırma sırasında sigorta yaptırılması mümkün olmayan tarımsal ürünlerin sigortası, kredi kullandıran tarihinden itibaren azami 6 ay içerisinde tamamlanır. Hayvansal üretim faaliyetleri ile ilgili sigortalar, Banka ve TKK’nin kendi usul ve esasları çerçevesinde geniş ya da dar kapsamlı olarak yapılabilir.
(18) ELÜS karşılığında, üretimini yaptığı ürünü lisanslı depoya teslim eden faydalanıcılara üretim kapasitesine göre; tarımsal amaçlı örgütlere ise ortaklarının/üyelerinin üretim kapasitesine göre, EK-1’de belirlenen kredi üst limitleri içerisinde kalmak kaydıyla, senet tutarının %75’ine kadar ve azami 9 ay vadeli kredi kullandırılabilir.
(19) ELÜS’e bağlanan ürünün üretimine yönelik olarak EK-1’de ELÜS’e konu üretim konusu için belirlenen indirimler ile ELÜS karşılığı krediler için belirlenen indirimlerden aynı zamanda faydalanılamaz. Bu nedenle ELÜS’e bağlanan ürünün üretimine yönelik olarak, evvelce kullanılmış Hazine faiz/kâr payı destekli tarım kredisi/finansmanı bulunması halinde, öncelikle söz konusu risk, tahsil ve tasfiye edilir. Bu işlem, ELÜS karşılığı kullandırılabilecek krediden mahsup edilmek suretiyle yapılır.
(20) Sözleşmeli üretim modeli kapsamında, üreticiler ile imzaladığı sözleşmeler dâhilinde yetiştirilen ürünü almayı garanti etmek suretiyle tarımsal üretim yaptıran gerçek ve tüzel kişi üreticilere, söz konusu üretim faaliyetlerinin finansmanı amacıyla EK-1’de belirtilen tutara kadar sözleşmeli üretim kredisi kullandırılabilir. Sözleşmeli üretim yaptıran kişilerle, sözleşmeli üretim yapan kişilere aynı üretim konusu için mükerrer kredi kullandırılmaz.
(21) Lisanslı depo kriterlerine uygun şekilde depo yaparak söz konusu depoyu işletmek üzere Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğüne kiralayan işletmelerin yatırımları da EK-1’de yer alan ilgili başlık kapsamında değerlendirilebilir.
(22) Tarımsal ürünlerin işlenmesi kapsamındaki kredilerden, 24/5/2023 tarihli ve 7297 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Küçük ve Orta Büyüklükteki işletmeler Yönetmeliğinde tanımlanan mikro ve küçük ölçekli işletmeler yararlanabilir. Tarımsal amaçlı örgütler söz konusu ölçek sınırlamasından muaftır.
(23) Aşağıda belirtilen amaçlarla yapılacak güneş enerjisi yatırımlarına ilişkin yatırım kredileri Tarımsal Yenilenebilir Enerji Yatırımları başlığı kapsamında değerlendirilir.
a) Sulama birliklerinin, ruhsatlı kuyulardan su çıkarmak ve bu suyu üyelerine dağıtmak için gerekli elektrik enerjisini üretmek ve/veya karşılamak.
b) Basınçlı sulama sistemi kullanan/kullanacak gerçek ya da tüzel kişi tarımsal üreticilerin, kullandıkları/kullanacakları sulama sistemi için gerekli elektrik enerjisini üretmek ve/veya karşılamak.
(24) Sulama kooperatifleri ve sulama birlikleri ile gerçek ya da tüzel kişi üreticilerin tarımsal elektrik tarifesine tabi elektrik fatura ödemeleri, üretim konusu ayrımı yapılmaksızın, Tarımsal Elektrik Bedeli başlığı kapsamında değerlendirilir. Tarımsal Elektrik Bedeli başlığından yararlanmak isteyen sulama kooperatifleri ve sulama birlikleri ile gerçek ya da tüzel kişi üreticilerin yeni faturalarını ödemek amacıyla bu krediden yararlanabilmesi için birikmiş/normal ödeme günü geçmiş/ödenmemiş/taksitlendirilmemiş tarımsal elektrik borcunun bulunmaması ve taksitlendirilerek ödenen/ödenecek borçları varsa bununla ilgili gecikmiş taksitinin bulunmaması gerekir. Tarımsal sulamada kullanılan elektrik tüketimine ilişkin varsa diğer tarımsal desteklerden yararlanan faydalanıcılar, söz konusu başlık kapsamındaki kredilerden faydalandırılmaz.
Doğal afetler nedeniyle kredilerin ertelenmesi/taksitlendirilmesi
(1) Kararlar kapsamında kullandırılan krediler, krediye konu ürünlerin/varlıkların 1/1/2024-31/12/2026 tarihleri arasında meydana gelebilecek doğal afetlerden etkilendiğinin tespit edilmesi halinde, aşağıdaki usul ve esaslar kapsamında kalmak kaydıyla, Banka ve TKK’nın kendi usul, esas ve mevzuatı çerçevesinde, vade tarihinden/hesap devresinden/taksit tarihinden itibaren ertelenebilir ya da taksitlendirilebilir. Bu Karar ile taksitlendirilen tutarlar erteleme kapsamında yer almaz.
(2) Kredilerin bu madde kapsamına alınabilmesi için, doğal afetler nedeniyle oluşacak hasarın kredi vadesinden/taksit tarihinden/hesap devresinden önce (vade/taksit tarihi/hesap devresi tarihi dâhil) meydana gelmiş olması gereklidir.
(3) Bu madde hükümlerinden, birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen koşulları sağlamak kaydıyla, kredilerinin vadesi/taksit tarihi/hesap devresi henüz gelmemiş olmakla birlikte 1 yıl içerisinde dolacak olanlar faydalanabilir.
(4) Bu madde kapsamından yararlanmak isteyenlerin, TARSİM hasar raporu ya da il/ilçe hasar tespit komisyonu karar tarihinden itibaren 1 aylık süre içerisinde ilgisine göre Banka veya TKK’ye yazılı olarak müracaat etmesi gereklidir.
(5) Mücbir sebeplerle hasar tespitinde ve/veya müracaat süresinde gecikme olması ve bu nedenle kredi vadesinin/taksit tarihinin/hesap devresinin geçmesi halinde, mücbir sebebin sona ermesini takip eden 15 gün içerisinde üreticilerin gerekli bilgi ve belgelerle birlikte başvurusu üzerine, ilgisine göre Banka ve TKK tarafından gerekli değerlendirme yapılarak, söz konusu krediler vadesinden/taksit tarihinden/hesap devresinden itibaren bu madde kapsamında ertelenebilir/taksitlendirilebilir.
(6) Ertelenen krediler nedeniyle müracaat süresi sonuna kadar; borcun ertelenmesi halinde ise erteleme süresi sonuna kadar takip işlemi başlatılmaz.
(7) Erteleme işlemi borcun maddi ve şahsi teminatının sükutunu icap ettirmediği gibi borçlunun müşterek borçlu ve müteselsil kefillerine de kefaletten çekilme hakkını vermez.
(8) Hasar tespitlerinin ve hasar oranlarının faydalanıcı bazında belirlenmesi zorunludur. Doğal afetler nedeniyle oluşan hasarların tespitinde TARSİM hasar raporları esas alınır.
TARSİM’e konu olamayan durumlarda bu tespitler il/ilçe hasar tespit komisyonları tarafından yapılır.
(9) İl/ilçe hasar tespit komisyonlarında kimlerin yer alacağı, hasar tespitlerinin hangi esaslara göre yapılacağı, hangi doğal afetlerin bu kapsamda değerlendirileceği ve uygulamaya yönelik diğer hususlar Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 3 üncü maddenin onbeşinci fıkrası kapsamında yayımlanacak tebliğ ile belirlenir.
(10) Ertelenecek kredi tutarı, hasar oranına %10 oranında risk primi eklenmek suretiyle hesaplanacak oranı aşmamak kaydıyla, Banka ve TKK tarafından belirlenir. Yalnızca hasardan etkilenen ürünlere/faaliyete ilişkin krediler bu madde kapsamına alınır. Hasar nedeniyle oluşan sigorta tazminatları ilgili faydalanıcının kredi borcundan düşülür (mahsup/tahsil edilir). Ertelenecek kredi tutarı, kalan anapara tutarı üzerinden hesaplanır. Anapara ödemesi dışındaki borç ve ferileri ödenmeden erteleme/taksitlendirme yapılmaz.
(11) Yatırım kredilerinde, yalnızca ilgili yılda ödenmesi gereken taksit/kredi tutarı bu madde kapsamında ertelenebilir ya da taksitlendirilebilir.
(12) Bu madde kapsamında değerlendirilecek kredilerin ilgili yılda ödenecek kısmı (işletme kredilerinin onuncu fıkraya göre belirlenecek anapara tutarı; yatırım kredilerinde ise yine onuncu fıkraya göre belirlenecek ilgili yıldaki taksit tutarı) vade tarihinden/hesap devresinden/taksit tarihinden itibaren 1 yıl süreyle ertelenebilir ya da azami 5 yıla kadar taksitlendirilebilir.
(13) Bu madde kapsamındaki kredilere, bu Karar çerçevesinde; üretim konusuna bakılmaksızın 1 yıl süreyle ertelenmesi halinde %25, taksitlendirilmesi durumunda ise %20 oranında faiz indirimi uygulanır.
(14) Bir faydalanıcı bu madde hükümlerinden aynı üretim konusuyla ilgili olarak art arda en fazla 3 kez yararlandırılabilir.
(15) Sözleşmeli üretim yaptıran gerçek ve tüzel kişiler bu madde hükümlerinden yararlanamaz.
Gelir kaybı tutarlarının hesaplanması, karşılanması ve tespiti
(1) Banka ve TKK tarafından bu Karar kapsamında kullandırılan krediler ile 4 üncü madde kapsamında ertelenen/taksitlendirilen krediler nedeniyle oluşan gelir kaybı tutarları, kredilerin faiz tahakkuk tarihlerinde, Bankanın tarım kredilerine uyguladığı faiz oranları ile kredi konulan itibarıyla indirim oranları uygulanarak faydalanıcılara yansıyan faiz oranları arasındaki fark esas alınarak hesaplanır. Bu kapsamda kredi kullanan faydalanıcılar adına yapılan gelir kaybı ödemeleri, Bakanlığın ilgili yıl bütçelerine bu amaçla konulacak ödenekten karşılanır. Banka ve TKK, bu Kararın uygulanması sürecinde, belirlenen ödenek tutarının aşılmaması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
(2) Banka ve TKK, kararlar kapsamında kullandırılan kredilere ilişkin bilgileri ve vade/hesap devresi/taksit vadesi sonuna kadar hesaplanmış tahmini gelir kaybı tutarlarım, projeksiyon yapılabilmesini teminen, aylık olarak Bakanlığa iletir.
(3) Ödemeler, Banka ve TKK’nin, kararlar kapsamında kullandırılan kredilere ilişkin vade/hesap devresi/taksit vadesi sonuna kadar hesaplanan ve her ay kendi kayıtlarına göre kesinleşmiş gelir kaybı tutarlarını Bakanlıkça bildirilen formatta iletmelerini müteakiben gerçekleştirilir.
(4) Bu Karar kapsamında yapılan ödeme ve ödemeye ilişkin işlemler yıllık bazda Hazine Kontrolörleri Kurulunca incelenir. İncelemeler sonucunda düzenlenen raporlar ile yapılan tespitler Bakanlık, Banka ve TKK tarafından esas alınır. Kararlar kapsamında incelemesi henüz tamamlanmamış önceki yıllara ait gelir kayıplarına ilişkin olarak raporla tespit edilmiş lehte veya aleyhte tutarlar taraflarca faiz hesabı yapılmaksızın ödenir. Raporlar sonucu Banka ve/veya TKK’ye fazla ödeme yapıldığının tespit edilmesi halinde fazla yapılan ödeme, ilgili kuruluş tarafından raporla tespit edilen tutarın kendisine tebliğini takip eden 10 iş günü içerisinde Bakanlığın ilgili hesabına aktarılır/yatırılır. Banka ve/veya TKK’ye eksik ödeme yapıldığının tespiti halinde ise eksik yapılan ödeme, Bakanlığın ilgili yıl bütçesinde gelir kaybı için ayrılan ödenekten karşılanır.
(5) Gelir kaybı uygulamasının sona ermesini müteakip, raporlarla yapılan tespitler kapsamında, taraflar yükümlülüklerini dördüncü fıkrada belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirir.
Diğer hükümler
(1) Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabında borcu bulunan faydalanıcılara Banka ve/veya TKK tarafından bu Karar kapsamında kredi açılmaz. Ancak, daha önce yayımlanmış kararlar veya Ziraat Katılım Bankası A.Ş. tarafından Hazine kâr payı destekli finansman kullandırılmasına ilişkin kararlar kapsamında borçları ertelenmiş veya yapılandırılmış ya da Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Alacaklar Hesabına alınmış olan gerçek ve tüzel kişilere bu Karar kapsamında kredi kullandırılabilir.
(2) Bu Karar kapsamında açılan kredilerin, vadesinde/hesap devresinde/taksit vadesinde ödenmemesi halinde, vade tarihinden/hesap devresinden/taksit vadesinden itibaren geciken tutarlar için gelir kaybı hesaplanmaz. Vade tarihinden/hesap devresinden/taksit vadesinden itibaren geciken tutarlar Banka ve TKK mevzuatı çerçevesinde tahsil ve tasfiye edilir.
(3) Faydalanıcıların mevcut kredilerinin, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından çıkarılan Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik çerçevesinde Tasfiye Olunacak Alacaklar Hesabına alınmaları halinde bu krediler gelir kaybı uygulaması kapsamından çıkarılır. Vade tarihinden/hesap devresinden/taksit vadesinden itibaren geciken tutarlar Banka ve mevzuatı çerçevesinde tahsil ve tasfiye edilir.
(4) Banka ve TKK, Tarım ve Orman Bakanlığının bir kayıt sistemiyle (Çiftçi Kayıt Sistemi, Örtüaltı Kayıt Sistemi, Hayvancılık Bilgi Sistemi, Koyun Keçi Bilgi Sistemi, E-Islah Kayıt Sistemi, Su Ürünleri Bilgi Sistemi ve benzeri) takip ve kontrol edilen konularda kullandırılan yatırım kredilerinde, işletme döneminden itibaren kredi vadesi boyunca kayıtlılığa ilişkin gerekli kontrolleri yapmakla yükümlüdür. Çiftçi Kayıt Sistemi gibi belirli bir dönemde tamamlanması gereken sistemlerde yeni üretim yılı kaydı için tanınan sürenin sonunda, her zaman kayıt oluşturulması mümkün olan sistemlerde taksit tarihi itibarıyla kayıtlı olunması şartı aranır. Bu kapsamda kayıt şartını sağlamayan ilgili faydalanıcının kayıtlı olunmayan üretim yılı için tanınan kayıt süresi sonunda/taksit tarihi itibarıyla kaydının olmaması halinde kayıt süresinin sona erdiği tarih/taksit tarihi itibarıyla Banka ve TKK tarafından kredi konusuna göre kayıtlı olunmadığı tespit edilen krediler gelir kaybı uygulaması kapsamından çıkarılır. İlgili kredi için gelir kaybı uygulamasından çıkarıldığı tarihten itibaren ödenmiş olan gelir kaybı tutarları olması halinde Bakanlığa iade edilir ve kalan vade boyunca gelir kaybı ödemesi yapılmaz. Bununla birlikte bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce geçerli olan Hazine faiz destekli kredi kullandırılmasına ilişkin yayımlanmış kararlar kapsamında ilgili kayıt sistemlerine kayıtlı olunmamasına rağmen ödenmiş olan işletme ve yatırım kredilerine ilişkin gelir kaybı tutarları talep edilmez.
(5) Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının faiz desteği niteliğindeki desteklerinden faydalanan faydalanıcılara bu Karar kapsamında aynı konuda kredi kullandırılmaz. Kredi kullanacak faydalanıcılardan krediyi amacı dışında veya gerçeğe aykırı beyanlarla kullanmadıklarına, aynı konuda diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan faiz/kâr payı desteği niteliğindeki desteklerden yararlanmadıklarına, bu desteklerden yararlandıklarının tespiti halinde bu Karar kapsamındaki faiz desteğinin iptal edileceğini kabul ettiklerine dair taahhütname alınır.
(6) Bu Karar ile sağlanan Hazine faiz desteği ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen faydalanıcılar, 5 yıl süreyle Hazine faiz destekli kredilerden yararlandırılmazlar. Hazine faiz desteği ödemelerinden haksız yere yararlandığı tespit edilen faydalanıcılar adına ödenmiş olan gelir kaybı tutarları olması halinde, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre Bakanlığa iade edilir.
(7) Bu Kararda yer almayan hususlarda 5411 sayılı Bankacılık Kanunu hükümleri ile Bankanın ve TKK’nın kredilendirme usul, esas ve mevzuatı uygulanır.
(8) Bu Kararın yürürlük tarihinden önceki işlemlere ilişkin olarak tabi oldukları mevzuat hükümlerine göre yapılan veya yapılmakta olan incelemeler sonucunda lehte/aleyhte tespit edilen tutarlarla ilgili olarak, bu konudaki önceki yıllara ait kararlarda yer alan mahsuplaşmaya ilişkin hükümler uygulanmaz.
(9) Banka ve TKK tarafından doğrudan/dolaylı pay sahibi olarak iştirak edilen şirketlere bu kapsamda kredi kullandırılamaz.
Yetki ve sorumluluklar
(1) Bakanlık, gerekli hallerde bu Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
(2) Bakanlık, üretim konuları bazında Banka ve TKK’ye sağlanacak azami faiz desteği tutarını belirlemeye ve üretim konularına göre faydalanıcı grupları ve özellikli kriterler bazında kullandırılacak kredi üst limitlerini belirlemeye yetkilidir.
(3) Bakanlık, bu Kararın uygulanmasıyla ilgili olarak her türlü bilgi ve belgeyi, Banka ve TKK ile gerçek ve tüzel kişilerden istemeye yetkilidir.
Yürürlük
(1) Bu Karar 1/1/2024 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
(1) Bu Karar hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.