Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
T.C. ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
Sayı: 86170537-175.04[020]-74024
Konu: Hava Trafik Kontrolörleri Aşırı Yorgunluk Risk Yönetimi Genelgesi
GENELGE
HSD-2024/1
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
(1) Bu Genelgenin amacı, Türk Hava Sahasında hava trafiğinin emniyetli, düzenli ve hızlı akışını sağlamakla sorumlu olan sivil hava trafik kontrol personellerinin, 24 saat vardiya esasına uygun çalışma düzenleri içinde oluşan aşırı yorgunluk, yıpranma ve beraberinde gelen riskleri en aza indirmektir.
Kapsam
(1) Bu Genelgede, Türk Hava Sahasında hava trafiğinin emniyetli, düzenli ve hızlı akışını sağlamakla sorumlu olan sivil hava trafik kontrol personellerini ve Hava seyrüsefer hizmet sağlayıcılarını kapsar.
Dayanak
(1) Bu Genelge,
a) 14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununun 41 inci ve 46 ncı maddelerine, 15/7/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında 4 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 437 nci ve 441 inci maddelerine
b) 4/9/2024 tarihli Türk Hava Sahası ve Uluslararası Anlaşmalar Gereğince Ülkemizin Hava Trafik Hizmetleri Sağlama Sorumluluğu Olan Hava Sahalarında Hava Trafik Hizmetlerinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Talimatı’nın (SHT-HTH) 33 üncü maddesine
c) ICAO Annex 11 Hava Trafik Hizmetleri Ek-5 Belirlenmiş Aşırı Yorgunluk Yönetimi Düzenlemeleri, ICAO Doc. 9966 Aşırı Yorgunluk Yönetimi Yaklaşımlarının Gözetimi El Kitabı ve EUROCONTROL Hava Trafik Kontrolörleri Nöbet Cetveli Sistemlerinde Aşırı Yorgunluk Yönetimine İlişkin Kılavuzlar dokümanlarına dayanılarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlamalar ve kısaltmalar
(1) Bu Genelgede geçen;
a) Asistan Hava Trafik Kontrolörü: Geçerli bir lisansa sahip olan ve derecesi bulunmayan, bir hava trafik kontrolörü nezaretinde hava trafik kontrol hizmetlerinin yürütülmesine yardım eden personeli,
b) Aşırı Yorgunluk: Bir kişide dikkat ve emniyet ilişkili operasyon görevlerini yerine getirebilme yetisini azaltan ve uyku eksikliği, uzatılmış uyanıklık, sirkadiyen ritim ve/veya iş yükü (zihinsel ve/veya fiziksel aktiviteler) nedeniyle zihinsel ve fiziksel kapasitede azalma ile sonuçlanan fizyolojik bir durumu,
c) Dinlenme süresi: Gündüz vardiyası sonrasında ve uyku gününden sonra gelen süreyi,
ç) EUROCONTROL: Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatını,
d) Gece vardiyası: Çalışma saatlerinin çoğunun gün batımı ile gün doğumu arasında kalan süre dahilinde olduğu ve/veya ihtiyaç halinde kısmen gün doğumundan sonra sonraki süreyi de kapsayacak şekilde düzenlenen vardiya süresini,
e) Genel Müdür: Sivil Havacılık Genel Müdürünü,
f) Genel Müdürlük: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünü,
g) Gündüz vardiyası: Çalışma saatlerinin çoğunun gün doğumu ile gün batımı arasında kalan süre dahilinde olduğu ve/veya ihtiyaç halinde gün batımından sonrasındaki süreyi de kapsayacak şekilde düzenlenen vardiya süresini,
ğ) Hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı: Hizmet verdikleri havaalanı veya birim ile sınırlı olmak üzere, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca veya ilgili mevzuat uyarınca ATS hizmeti sağlama yetkisi verilmiş kurum ve kuruluşları
h) Hava Trafik Başkontrolörü:
1) Lisans veriliş tarihi itibariyle en az 10 yıl süre ile hava trafik kontrol hizmeti veren ünitelerde çalışmış, iyi derecede İngilizce lisan bilgisine haiz, son 5 yıl boyunca hava trafik kontrol derecelerinden birine aralıksız sahip olan ve hava seyrüsefer hizmet sağlayıcı kuruluş tarafından yapılacak sınavda başarılı bulunan, mesleğinde uzmanlaşmış hava trafik kontrolörünü veya,
2) İyi derecede İngilizce lisan bilgisine sahip, başarılı çalışmaları ile temayüz etmiş, merkezde hava trafik kontrolörü olarak en az 3 yıl çalışmış kişiler arasından, hava seyrüsefer hizmet sağlayıcısı seyrüsefer dairesi başkanlığı hava trafik müdürlüğünce oluşturulan en az üç kişilik komisyon marifetiyle yapılacak yazılı ve sözlü sınav ile seçilerek seyrüsefer dairesi başkanlığında görevlendirilen personeli,
ı) Hava trafik kontrol hizmeti: Hava araçlarının manevra sahası üzerinde veya uçuşun herhangi bir safhasında birbirleriyle ve manialarla çarpışmalarını önlemek; emniyetli, hızlı ve düzenli hava trafik akışını sağlamak amacıyla verilen hizmeti
i) Hava Trafik Kontrolörü: Hava trafik kontrolörü lisansına haiz ve bu lisansa işlenmiş derece veya derecelerin verdiği yetkiler dahilinde ve ancak sahip olduğu yetkiler kapsamında hava trafik kontrol hizmeti veren kişiyi,
j) Hava Trafik Kontrol Personeli: Hava trafik başkontrolörü, hava trafik kontrolörü, asistan hava trafik kontrolörü ve öğrenci hava trafik kontrolörünü,