Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
T.C. ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
Tapu Dairesi Başkanlığı
Sayı: E-23294678-010.06.02-12083158
Konu: Kamulaştırma Uygulamaları
GENELGE
2024/3
İlgi: a) 09.05.1984 tarihli 1467 sayılı Genelge.
b) 31.03.1986 tarihli 4-1-13-2/66-1751-78 sayılı Duyuru.
c) 27.03.1993 tarihli 4-1-13-2-1771-1777 sayılı Duyuru.
ç) 08.12.1995 tarihli 1995/13 sayılı Genelge.
d) 03.08.2001 tarihli 2001/10 sayılı Genelge.
e) 09.07.2002 tarihli 134-2366 sayılı Duyuru.
f) 21.04.2003 tarihli 2003/7 sayılı Genelge.
g) 20.06.2003 tarihli 152-2026 sayılı Duyuru.
ğ) 26.01.2004 tarihli 152-430 sayılı Duyuru.
h) 11.05.2011 tarihli B.09.1.TKG0100001-074/278-3612 sayılı Duyuru.
ı) 11.03.2013 tarihli 23294678-010-07-44-2013 sayılı Duyuru.
i) 19.10.2016 tarihli 23294678-010.07.02-E.2223665 sayılı Duyuru.
j) 26.10.2016 tarihli 23294678-010.07.02-E.2346143 sayılı Duyuru.
k) 29.12.2016 tarihli 23294678-010.07.02-E.2822830 sayılı Duyuru.
l) 14.02.2017 tarihli 23294678-010.07.02(120.14)-E.311162 sayılı Duyuru.
m) 03.03.2017 tarihli 23294678-010.07.02-E.482976 sayılı Duyuru.
n) 18.07.2018 tarihli ve 23294678-010.07.02-E.1995086 sayılı Duyuru.
I- GİRİŞ
04.11.1983 tarihli 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu (Kanun) kamulaştırma öncesi işlemler, kamulaştırma usulleri ve tapuda ferağ verilmesi işlemleri açısından farklı tarihlerde birçok değişikliğe uğramış ve bu değişiklikler kapsamında uygulamaya yön vermek için çeşitli Genelge ve Duyurular yayımlanmıştır.
Bu Genelge ile Kanunda farklı tarihlerde yapılan değişiklikler de dikkate alınarak kamulaştırmaya ilişkin işlemlerde uygulama birliğinin sağlanması amaçlanmaktadır.
II- KAMULAŞTIRMA KARARI VE TESCİL ÖNCESİ İŞLEMLER
1- Genel Olarak
Kamulaştırma hak ve yetkisi tanınan Devlet, kamu tüzelkişileri, kamu kurum ve kuruluşları yapmakla yükümlü bulundukları kamu hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli olan taşınmaz malları, kaynakları ve irtifak haklarını kamulaştırabilir. Özel kanunlarda açık hüküm bulunması halinde gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilikleri lehine, kamu yararı amacıyla yürüttükleri hizmet bakımından denetimine bağlı oldukları kamu tüzelkişileri tarafından kamulaştırma yapılabilir. Taşınmaz malın mülkiyetinin kamulaştırılması yerine, amaç için yeterli olduğu takdirde taşınmaz malın belirli kesimi, yüksekliği, derinliği veya kaynak üzerinde kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı kurulabilir.
2- Kamulaştırma Öncesi İdari Şerh (7 nci Madde Belirtmesi)
a) İdari Şerh Verilmesi ve Sonuçları
Kamulaştırmayı yapan idare (İdare), kamulaştırılacak veya kamulaştırma yolu ile üzerinde irtifak hakkı kurulacak taşınmazların veya kaynakların sınırını, yüzölçümünü ve cinsini gösterir haritasını yapar veya yaptırır. Söz konusu taşınmazların maliklerini ve bunların adreslerini, tapu, vergi ve nüfus kayıtları üzerinden veya haricen yaptıracağı araştırma ile belgelere bağlamak suretiyle tespit eder. Bu işlemler kapsamında tapu kayıtlarının ilgili idareler tarafından harç bağışıklığı bulunmaması durumunda gerekli harç ve döner sermaye ücretinin ödenmesi suretiyle alınması veya bu kayıtların veri paylaşımı protokolü gereğince elektronik ortamda paylaşımı mümkündür.
İdare tarafından kamulaştırma kararı verildikten sonra, kamulaştırma kararının tapu siciline şerh verilmesi için tapu müdürlüğüne bildirilmesi üzerine tapu sicilinin beyanlar sütununa kamulaştırmaya ilişkin 7 nci madde belirtmesi yapılır. Bildirim tarihinden itibaren mülkiyette veya sınırlı ayni haklarda meydana gelecek değişiklikler tapu müdürlüğünce İdareye bildirilir.
Kamu tüzelkişilerinin ve kamu kurumlarının sahip oldukları taşınmazlar ile ilgili İdarenin 7 nci madde belirtmesi talepleri karşılanmaz.
b) Kamulaştırılacak Taşınmazda İdarenin İfraz/Cins Değişikliği Talepleri
Taşınmaz üzerinde Kanunun 7 nci maddesi gereğince belirtme bulunması şartıyla kamulaştırma öncesi İdarenin değişiklik taleplerini içeren yazısı ve tescil bildiriminde ifraz ve cins değişikliği işlemi talebinin açıkça belirtilmesi ve işlemden doğacak hukuki sorumluluğun kabul edilmesi halinde idarenin tek taraflı talebi ile kamulaştırılacak taşınmazın ifrazının/cins değişikliğinin yapılması mümkündür. Taşınmaz üzerindeki 7 nci madde belirtmesi ifraz sonrası yalnızca kamulaştırılacak kısma taşınır. Kadastro müdürlüğünce düzenlenecek tescil bildirimi gereğince ifraz suretiyle tescil edilen taşınmazlar mevcut malikleri adına tescil edilir. İfraz ve cins değişikliği işlemi sonrasında da tapu müdürlüğünce taşınmazın ilgililerine bilgi verilmesi gerekir. Taşınmazda 7 nci madde belirtmesi ve ifraz ve cins değişikliği işlemlerinin birlikte talep edilmesi halinde öncelikli olarak 7 nci madde belirtmesi yapılarak işlemlere yön verilir.