Amaç ve Kapsam
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, madeni ufaklık ve hatıra para ile her türlü pul ve değerli kağıtların basımı ve dağıtımını sağlamak üzere Genel Bütçeye dahil Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlı ayrı bütçeli Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün kurulmasına, teşkilat ve görevlerine dair esasları düzenlemektir.*
Görev
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'nün görevleri şunlardır.
a) İlgili Kanunlar gereğince Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nca tedavüle çıkarılması kararlaştırılan madeni ufaklık para ve madeni hatıra paraları basmak ve dağıtmak,
b) Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basmak,
c) Resmi Kuruluşlarca hatıra madalyonu mahiyetinde olmayıp, belirli amaçlarla belirli kişilere dağıtılan madalyaları imal etmek.
d) Kıymetli madenlerden ve taşlardan mamul süs ve ziynet eşyalarının kontrollerini yapmak, ticaretini düzenlemek amacı ile standartlar tesbit etmek,
e) Resmi Mühürleri imal etmek ve resmi mühür sicilini tutarak, resmi mühür beratlarını tanzim etmek.
f) Hazinenin para, madalyon ve madalya arşivini oluşturmak,
g) Her çeşit harç, damga ve cezaevleri yapı pullarını ve değerli kağıtları basmak, bastırmak ve dağıtmak,
h) Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca verilecek diğer görevleri yapmak.*
Teşkilat
Genel Müdürlük, Ana Hizmet Birimleri ile Yardımcı Birimlerden meydana gelir.*
Genel Müdür
Genel Müdür, Kuruluşun en üst amiridir ve Genel Müdürlük hizmetlerinin mevzuata, kalkınma planları ve yıllık programlara uygun olarak, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının direktifleri doğrultusunda yöneterek, Genel Müdürlük faaliyet alanına giren konularda, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidir.*
Ana Hizmet Birimleri
Genel Müdürlüğün Ana Hizmet Birimleri aşağıdaki Daire Başkanlıklarından meydana gelir,
a) Darphane Dairesi Başkanlığı
b) Damga Matbaası Dairesi Başkanlığı
c) Uygulama Dairesi Başkanlığı*
Darphane Dairesi Başkanlığı
Darphane Dairesi Başkanlığı madeni ufaklık para ile medeni hatıra para, hatıra madalyonu, Cumhuriyet sikke ve ziynet altınlarını, özel kanun ve yönetmelikleri gereği Devletçe verilen, madalyaları, resmi mühürleri basmak ve sicillerini tutmakla görevlidir.*
Damga Matbaası Dairesi Başkanlığı
Damga Matbaası Dairesi Başkanlığı, Devlet gelirlerinin tahsilinde kullanılan her nevi damga, harç ve cezaevi yapı pulları ile, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının pullarını basmak, Değerli Kâğıtlar Kanununa tabi değerli kâğıtlar ile, önemli ve kullanılış yeri sebebi ile emniyetli basımı gerektiren diğer belgeleri basmakla görevlidir.*
Uygulama Dairesi Başkanlığı
Uygulama Dairesi Başkanlığı kıymetli madenler ile ilgili resmi ayarevi işlemlerinin yapmak, kıymetli maden ticaretini düzenlemek üzere standartlar tesbit, etmek ve uygulamasını kontrol etmek, kıymetli madenlerin ve taşların ithalat ve ihracatında Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca yapılan düzenlemeleri uygulamak, hatıra paraların kolleksiyon servisini kurmak yurt dışı ihracatını gerçekleştirmek, her türlü madde malzeme ve makinaların satınalınması ve ithalatını yapmak ile görevlidir.*
Yardımcı Birimler
Genel Müdürlüğün Yardımcı Birimleri şunlardır:
a) Döner Sermaye Saymanlığı
b) Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı
c) İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı
d) Savunma Uzmanlığ.*
Döner Sermaye Saymanlığı
Döner Sermaye Saymanlığı, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün döner sermaye hesabını, maliyet muhasebesine imkan verecek özel muhasebe yönetmeliğine göre tutar ve dönem sonu hesaplarını düzenleyerek ilgili mercilere sunar,
Döner Sermaye saymanı, bu amaçla alınan kadroya, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine Maliye ve Gümrük Bakanlığınca atanır.*
Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı
Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün insan gücü planlaması ve personel politikasıyla ilgili çalışmalarını yapmak, personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunmak,
b) Genel Müdürlük personelinin atama, özlük ve emeklilik işleriyle ilgili işlemleri yürütmek,
c) Genel Müdürlük eğitim planını hazırlamak, hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim programlarını düzenlemek ve uygulamak,
d) Genel Müdürlük bütçesinin plan ve program esaslarına göre hazırlanması için gerekli bilgi ve belgeleri derlemek,
e) Genel Müdürlük bütçe ve mali işlemi ile ilgili hizmetleri yürütmek,
f) Genel Müdürlükçe verilecek benzeri görevleri yapmak.*
İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı
İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Genel Müdürlük için gerekli araç, gereç ve malzemenin temini ile ilgili hizmetleri yürütmek,
b) İhtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanma, satın alma işlemlerini yürütmek.
c) Genel Müdürlüğün, mali işlerle ilgili hizmetlerini yürütmek,
d) Temizlik, aydınlatma. ısıtma, bakım ve onarım taşıma hizmetlerini yapmak,
e) Sosyal tesislerin kurulması ve yönetimi ile ilgili hizmetleri düzenlemek ve yürütmek,
f) Genel Müdürlük personelinin ve ailelerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak,
g) Genel Müdürlüğe gelen yazı ve mesajlardan gerekenlerin bakan veya müsteşara sunulmasını sağlamak.
h) Genel Müdürün direktif ve emirlerini ilgililere duyurmak ve işlemlerini takip etmek, Genel Müdürlüğün iç ve dış protokol hizmetlerini yürütmek,
ı) Sürekli evrakın zamanında işleme konulmasını sağlamak,
j) Genel Müdürlüğü ilgilendiren toplantı, birifing ve görüşleri düzenlemek, bunlara ait önemli not ve tutanakları tutmak ve yaymak,
k) Genel evrak, arşiv ve haber merkezinin hizmet ve faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek,
l) Genel Müdürce verilecek diğer görevleri yapmak.*
Savunma Uzmanlığı
Savunma Uzmanlığı, özel kanunda ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yerine getirir.*
Yöneticilerin Sorumlulukları
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün her kademedeki yöneticileri, yapmakla mükellef bulundukları hizmet veya görevleri Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Genel Müdürlük emir ve direktifleri yönünde, mevzuat, plân ve programlara uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten bir üst yönetici kademeye karşı sorumludur.*
Yetki Devri
Genel Müdür ve her kademedeki Genel Müdürlük yöneticileri, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz.*
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün görevlerini yerine getirmesi amacıyla 150 milyon TL döner sermaye tahsis edilmiştir. Gerektiğinde sermaye tutarı Cumhurbaşkanınca beş katına kadar artırılabilir.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün döner sermayesi; Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekler ile Hazinece yapılacak ayni yardımlar, kıymetli madenlerin değerlemesinden doğan farklar, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü çalışmalarından elde edilecek gelir ile yıllık kâr, bağış ve yardımlardan oluşur. Bağış ve yardımlar ile kıymetli madenlerin değerlemesinden doğan farklar, tahsis olunan sermaye ile sınırlı olmaksızın sermayeye ilave olunur.
Döner sermayeden elde edilen ve her yıl sonunda kullanılmayan gelir, tahsis olunan sermayeye ulaşıncaya kadar döner sermayeye eklenir. Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü döner sermayesi tarafından kıymetli madenlerin değerlemesinden doğan farklardan Hazine ve Maliye Bakanı tarafından belirlenecek tutar, ilgili mevzuatı gereği hesaplanması gereken Hazine payı ve diğer kurum payları ile hesap dönemi sonunda aktarılacak tutarların hesabında dikkate alınmaz. Ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaşıncaya kadar elde edilen dönem sonu kârları ödenmemiş sermayesine mahsup edilir. Ödenmiş sermaye tutarı tahsis edilen sermaye tutarına ulaştıktan sonra elde edilen kârlar hesap dönemini izleyen mayıs ayının sonuna kadar genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimine yatırılır. Zamanında yatırılmayan kârlar ilgililerden 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü bu döner sermayeden görevlerin yerine getirilmesi amacı ile gerek duyacağı harcamaları yapmaya yetkilidir. Ancak görevlerin yerine getirilmesi amacı ile gerek duyulacak yatırım projeleri, bina ve tesis yapımı ile ilgili olarak yapılacak harcamalar için Hazine ve Maliye Bakanlığından izin alınır. Bu yolla edinilen gayrimenkuller döner sermayeye tahsis edilmek kaydıyla Hazine adına tescil edilir.
Her mali yılın bitiminden itibaren üç ay içinde hazırlanacak bilanço ve ekleri ile bütün gelir ve gider belgeleri denetim için Sayıştay Başkanlığına gönderilir.
Döner sermayenin işletilmesi ile ilgili her türlü mali ve idari işlemlerin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Tedavüldeki Madeni Paralar ve Basım Giderleri
Madeni paralar -Madeni Ufaklık ve Hatıra Para Bastırılması Hakkında Kanun- hükümleri çerçevesinde tedavüle çıkarılır ve bütçeleştirilir.
Madeni paraların tedavüle çıkarılması için yapılan harcamaların takip şekli Muhasebe Yönetmeliğinde düzenlenir.
Tedavüle çıkarılan madeni paralar hakkında düzenli bilgiler Genel Müdürlükçe belli dönemler itibariyle hazırlanır ve ilgili birimlere gönderilir.*
Değiştirilen Hükümler
23 Mayıs 1970 tarih ve 1264 sayılı Kanunda geçen -Maliye Bakanlığı- terimleri «Başbakanlık, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı» olarak değiştirilmiştir.*
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünde mevcut kadrolar personeli ile birlikte; 1983- 1984 yılı bütçe ödenekleri ve Döner Sermaye bütçesindeki ödeneklerin tahakkuka bağlanması yetkisi, döşeme, demirbaş ve taşıtları ile birlikte ve başkaca bir işleme ihtiyaç kalmaksızın Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğüne devredilmiş sayılır.
Genel Müdürlüğün teşkilat ve kuruluşu, Genel Kadro ve Usulü Hakkındaki mevzuat hükümlerine göre yeniden düzenleninceye kadar bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte teşkilatta mevcut kadroların kullanılmasına devam olunur.*
Bu Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan yeni düzenleme sebebiyle kadro ve görev unvanları değişmeyenler yeni kadrolarına atanmış sayılırlar.
Kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar, yeni bir kadroyu atanıncaya kadar, durumlarına uygun işlerde görevlendirilirler ve eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü hakları, yeni görevlerinde kaldıkları sürece şahıslarına bağlı olarak saklı tutulur.*
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasını göstermek üzere hazırlanacak yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar, mevcut yönetmeliklerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.*
Genel Müdürlük, bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirlenen esaslara göre yeniden düzenleninceye kadar görev ve hizmetleri Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünce yürütülmeye devam olunur.
Genel Müdürlük, teşkilatını ve kadrolarını en geç altı ay içinde bu Kanun Hükmünde Kararnameye uygun hale getirir. Bu süre içinde Genel Müdürlük kadrolarını, bu Kanun Hükmünde Kararname ile öngörülen teşkilat yapısına uygun hale getirmek üzere Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının teklifi, Devlet Personel Başkanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığının görüşleri de alınarak kadro ihdas ve iptal etmeye, mevcut kadrolarda sınıf, unvan ve derece değişikliği yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.*
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünün, mevcut kıymetli maden, makine ve demirbaşları vesair mevcutları bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde yeniden değerlemeye tabi tutulur ve ortaya çıkan değerler aynî sermaye olarak Darphane ve Damga Matbaası Döner Sermayesine ilave olunur.*
Yürürlük
Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Kanun Hükmünde Kararname Hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.