4785 Orman Kanununa Bazı Hükümler Eklenmesine ve Bu Kanunun Birinci Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte varolan gerçek veya tüzel özel kişilere, vakıflara ve köy, belediye, özel idare kamu tüzel kişiliklerine ilişkin bütün ormanlar bu kanun gereğince devletleştirilmiştir. Bu ormanlar hiç bir işlem ve bildirime lüzum olmaksızın Devlete geçer.

Aşağıda yazılı ormanlar birinci madde hükmü dışındadır:

A) Devlet ormanlarının veya bu kanunla devletleştirilen ormanların içinde veya bitişiğinde bulunmamak şartiyle 3116 sayılı Orman Kanunundaki Ödevlere ve izinlere dayanılarak ekim veya dikim yoluyla emek harcanıp yetiştirilmiş ormanlar;

B) Sahipli fıstık çamı, palamut meşesi ve aşısız kestane ormanları;

C) Devlet ormanları ve bu kanunla devletleştirilen ormanların içinde olmıyan topraklarda ekim ve dikim yoluyla özel emekle yetiştirilmiş kavak, söğüt, kızılağaç, akasya, okaliptüs ve servi ormanları;

D) Devlet ormanlarına veya bu kanunla devletleştirilen ormanlara bitişik olmadığı ve çevresinin güzelliğini sağladığı Tarım Bakanlığınca belli edilecek olan köy, belediye, özel idare kamu tüzel kişiliklerine ilişkin ormanlar (layıkiyle korunup bakılmak şartiyle).

Devletleştirilme dışında bırakılan köy, belediye, özel idare kamu tüzel kişiliklerine ilişkin ormanların alanını her hangi bir suretle daraltmak, bunlar üzerinde her hangi bir temliki tasarrufta bulunmak ve bunları aynı haklarla takyit etmek veya arsa haline sokmak ve Tarım Bakanlığının izni olmadan içlerinde tesisler meydana getirmek ve her çeşit faydalanmalarda bulunmak yasaktır Bu ormanlardan izinsiz olarak kesilen ağaçlar ve bunlardan imal edilen mallar ve çıkarılan her türlü ürünler suçluları kim olursa olsun, doğrudan doğruya orman idaresince zorla alınır. Suçlular hakkında ayrıca 3116 sayılı Orman Kanunu hükümlerine göre kovuşturma yapılır. Kesimler sonucunda bu ormanlarda açılan boşlukları ilgilileri yeni ağaçlamalarla doldurmak zorundadırlar. Aksi halde bu ormanlar da devletleştirilir.

Devletleştirilen ormanların karşılığı 2901 sayılı kanun gereğince belirtilmiş arazi vergisine matrah olan değerdir. Şu kadar ki, bu karşılık hiç bir zaman aynı ormanın 1936 bütçe yılı arazî vergisine matrah olan değerinin iki katını geçemez 1923 yılından sonra her ne suretle olursa olsun Hazinece satılmış veya teffiz olunmuş ormanlarda Devletleştirme karşılığı, teffiz veya satış bedelidir. Ancak bu karşılık ormanın 1935 bütçe yılı arazı vergisine matrah olan değerinden aşağı olamaz.

Devletleştirilen ormanın 1936 bütçe yılı arazı vergisine matrah tutulan değeri yoksa bu değer, Arazi Vergisi Kanununun yetkilendirdiği komisyonlar tarafından ormanın 1331 yılı rayicine göre takdir edilecek değerinin altı katı alınmak suretiyle belirtilir. 2901 sayılı kanun gereğince belirtilmiş değen bulunmıyan ormanlarda ise bu değer o çevre içerisinde 2901 sayılı kanuna göre yapılan genel yazımın tarihi gözönünde tutularak aynı kanun hükümleri gereğince Arazi Vergisi Kanununun yetkilendirdiği komisyonlarca belli edilir. Böylece ormanın, birinci fıkra hükümleri dairesinde, devletleştirme karşılığı taayyün eder.

Bu takdirde yetkili komisyonlar en geç üç ay içinde karar vermek zorundadır Bu süre içerisinde özürsüz olarak ödevini yapmıyan komisyonların başkan ve üyeleri hakkında kanunu gereğince kovuşturma yapılır. Yetkili komisyonlar çalışma halinde değillerse ilgili makamlar tarafından derhal bu komisyonlar toplanılarak yukarda gösterilen ödevler yaptırılır. Hazine ve ilgililerin 3692 sayılı kanun hükümleri dairesinde itiraz hakları saklıdır.

Bu kanunun yürürlüğe girmesi tarihinden başlıyarak altı ay içinde ormanların bağlı bulundukları Devlet Orman işletmesi Müdürlüklerinden yazı ile sahipleri istedikleri takdirde devletleştirilen ormanlardaki yapı ve tesislerini orman idaresi satın almak zorundadır. Bu yapı ve tesislerin satın alma karşılığına esas 1936 bütçe yılı bina vergisine matrah olan sâfı iratlarının on katıdır. Yapı ve tesislerin 1936 bütçe yılı bina vergisine matrah olan sâfı iradı bulunmadığı takdirde belirtilecek miktar beklenilmeksizin yapı ve tesislere orman idaresince elkonmakla beraber bu irat 1837 sayılı Bina Vergisi Kanununun yetkilendirdiği komisyonlar tarafından çevresi içerisindeki en yakın benzen yapı ve tesisler gözönünde tutularak belli edilir. Belli edilen irat usulen kesinleştikden sonra on katı satın alma karşılığı olur. Komisyon kararlarına karşı Hazine ve mülk sahibinin 3692 sayılı kanun hükümleri dairesinde itiraz hakları saklıdır. ^*

Devletleştirilen ormanların sahipleri bu kanunun yürürlüğe girmesinden başlıyarak en geç bir yıl içinde ihticaca salih mülk edinme belgeleri ve vergi kayıtlariyle birlikte ve iş ilgililer arasında ihtilaflı bir durumda ise mahkemede incelenmekte olduğuna dair alacakları belgeleriyle ormanların bağlı bulundukları Devlet Orman İşletmesi Müdürlüğüne veya o yerin mülkiye üstüne başvurmak zorundadırlar.

Bir yıl içinde bu ödevi yerine getirmeyenler devletleştirilen ormanın karşılığını almak hakkını kaybederler.

Beşinci maddede yazılı süre içinde yapılan başvurmalar üzerine Devlet Orman İşletmesi Müdürlüğü mülk edinme belgesiyle vergi kaydının ihticaca salih olup olmadığını ve devletleştirilen ormanın yerine uyup uymadığını ve kimin olduğunu belirttikten sonra işlemli kağıtları kesin olarak belli edilmiş karşılığı gösteren belge ile birlikte Tarım Bakanlığına yollar.

Tarım Bakanlığı gelen belgeleri inceliyerek onadıktan sonra mülk sahiplerine ödenmek üzere ödeme emriyle ödeneklerini ilgili işletme müdürlüğüne gönderir.

Başvurmaların sonucu, başvuranlara, dilekçelerinde yazılı adrese tebliğ edilir.

Bu işlemler ilgilinin başvurma tarihinden başlıyarak en geç bir yıl içinde bitirilir.

Devletleştirilen ormanların karşılıkları, Tarım Bakanlığınca altıncı madde hükümlerine göre onandığı tarihten başlamak üzere altı yılda ve altı eşit taksitte ödenir.

Tahakkuk etmiş olan parasını almak üzere bu kanunun yürürlüğe girmesinden başlıyarak beş yıl içinde mahalli mülkiye üstüne veya orman işletmesi müdürlüğüne başvurmıyanlar, haklarından vazgeçmiş sayılırlar. Böylece hakları düşenler yetkili yargı ve idare mercilerine giderek bir güna hak isteğinde bulunamazlar.

Bu kanun hükümlerine göre devletleştirilen ormanlar üzerindeki irtifak, intifa hakları ve gayrimenkul mükellefiyetleri ve ipotekler kendiliğinden düşer.

Hak sahipleriyle mülk sahipleri arasında uyuşmazlık başgösterdiğinde mülk sahiplerine bu kanun hükümlerine göre ödenecek para, kime verileceği belli olunca hak sahibine ödenmek üzere Ziraat Bankasına yatırılır.

Devletleştirilen ormanların ve dördüncü madde gereğince alınan yapı ve tesislerin Hazine adına tapuya kayıt ve tescili için yapılacak her türlü işlemler ve verilecek tapu senetleri her türlü vergi, resim ve harçlardan ayrıklıdır.

Devletleştirilen ormanların ve dördüncü madde gereğince alınan yapı ve tesislerin bu kanun hükümleri dairesinde ödenecek olan karşılığı için her yıl Orman Genel Müdürlüğü bütçesine gerekli ödenek konulur.

3116 sayılı Orman Kanununun birinci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

Bu kanunun uygulanmasında kendi kendine yetişmiş veya emekle yetiştirilmiş olupta her hangi bir çeşit orman hasılatı için ağaç ve ağaççıkların toplu halleri yerleriyle beraber orman sayılır.

A) Sazlıklar,

B) Yöresinin özelliği yüzünden orman yapılamıyan yerler,

C) Her çeşit dikenlikler ve fundalıklar,

D) Parklar, ormandan sayılmaz.

Bu hükümlere göre bir yerin orman sayılıp sayılmıyacağını Tarım Bakanlığı belli eder.

3116 sayılı Orman Kanununun elli dördüncü maddesiyle aynı kanunun otuz altıncı maddesine 3444 sayılı kanunun ikinci maddesiyle eklenen fıkranın üçüncü bendi kaldırılmıştır.

Devlet Orman İşletmeleri tarafından işletilecek ormanlarla bu işletmelerin döner sermayesine ilişkin işler Genel Muhasebe, Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunlarına bağlı olmayıp Cumhurbaşkanınca konacak esaslara ve ticari isterlere göre yürütülür.

Bu işletmelere ilişkin hesap dönemi, takvim yılıdır.

İşletmelerin merkezce yapılacak genel bilançosu ile her işletmeye ilişkin bilânço, kesinhesaplarla birlikte, yıl sonundan başlıyarak 7 ay içinde Sayıştaya verilir Sayıştay incelemelerini bu işletmelerin mevzuatına ve hususiyetlerine ve ticari isterlere göre yapar.

9/7/1945 tarihli ve 4785 sayılı kanunla Devletleştirilmiş ormanlardan; Devlet ormanları içinde olmıyan ve etrafı tarla, bağ bahçe gibi kültür arazisi, özel orman, şehir, kasaba, köy merası ve Orman Kanununun birinci maddesine göre orman sayılmayan yerlerle çevrili olmak şartiyle Devlet ormanlarından tamamen ayrılmış bulunan köy, belediye tüzelkişiliklerine ve gerçek kişilere ait ormanlar; sahipleri veya mirasçıları istedikleri takdirde geri verilir.

İade edilecek ormanlardan, Devletleştirme karşılığı ödenmemiş bulunanlar bir işleme tabi tutulmaksızın sahiplerine intikal eder ve müracaatları üzerine keyfiyet Orman idaresince kendilerine yazılı olarak bildirilir.

Devletleştirme bedeli kısmen veya tamamen ödenmiş bulunan ormanların, bu bedel aynı miktar ve taksitlerle ödenmek üzere, yazı ile müracaatları halinde sahipleri adına tapuya tescili yapılır. Taksitler zamanında ödenmediği takdirde ormanın işletilmesine izin verilmez. Ormanın geri verilmesine mütaallik tescil muameleleri her türlü harç ve resimden muaftır.

Geri verilen ormanların hududu içindeki orman işletmeleri tarafından istihsal edilmiş ve henüz satılmamış orman mahsulleri, ormanın tescili sırasında sahiplerinin yazılı müracaatları üzerine bulundukları mevki ile miktar ve vasıfları tesbit edilerek hususi orman tarife bedeli ve hakikî istihsal masrafları peşin ödenmek şartiyle orman sahiplerine teslim edilir.

Geri verilen ormanlarda Devletleştirmeden, doğan muamelelerle geri vermeden dolayı, orman sahipleriyle Devlet birbirleri aleyhine dâva açamazlar.

Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.