Hukuk ve Ceza Dairelerinin iş durum çizelgeleri incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
I) YARGITAY HUKUK DAİRELERİ ARASINDA İŞBÖLÜMÜ
A) İŞBÖLÜMÜNÜN GENEL ESAS VE İLKELERİ
1) Yargıtay “Hukuk Daireleri” arasında işbölümü, temyiz incelemesinin sonuçlandırılmasında zaman kayıplarını önlemek, uzmanlaşmayı, akademik çalışma ve işbirliğini desteklemek, hukuksal sorunların çözümünde sorumluluk üstlenerek yönlendirici olabilmek ve Hukuk Dairelerinin hukuksal kimliklerini güçlendirmek amacıyla, aşağıda yer alan "ihtisas alanı ve temel görev esasları" çerçevesinde yapılır.
2) İhtisas Alanı;
2.1) Yargıtay “Hukuk Daireleri”, “Medeni Hukuk Daireleri”, “Gayrimenkul Hukuku Daireleri”, “ Borçlar ve Ticaret Hukuku Daireleri”, “İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Daireleri” olmak üzere dört “ihtisas alanı” altında toplanır.
2.2) Her hukuk dairesi, kural olarak yalnızca bir ihtisas alanı altında yer alır.
2.3) Zaruret bulunması halinde bir hukuk dairesi, iki ihtisas alanı altında yer alabilir.
3) Temel Görev;
3.1) Her bir hukuk dairesi, ihtisas alanına giren temel görev ya da görevlere sahiptir.
3.2) Hukuk dairelerine, kural olarak, temel görevi ile bağdaşmayan görevler verilmez.
3.3) Zorunluluk bulunması halinde bir daireye, bu durum ortadan kalkıncaya kadar, ihtisas alanı ve temel görevi dışında da görev verilebilir.
B) ORTAK HÜKÜMLER
1) Bu işbölümü kararına göre görevli hale gelen daire, işbölümü kararının alındığı tarihte esasına kayıtlı bulunan ve görevli hale geldiği dosyaların temyiz incelemesini yapar; dosyanın ilk geliş tarihinde görevli bulunmadığından bahisle görevsizlik kararı veremez.
2) Dosyanın, eksiklikleri nedeniyle geri çevrilmiş olması, temyiz inceleme görevinin benimsendiği anlamına gelmez. Ancak geri çevirme kararını veren daire, dosyanın Yargıtay'a ilk geliş tarihinde ya da geri çevirme sonrası geldiği tarihte temyiz incelemesiyle görevli daire ise, görevsizlik kararı veremez.
3) Dairece hukuki nitelendirmenin yanlışlığı gerekçesiyle bozulan davada, mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama üzerine hukuki niteliği değişerek verilen kararın temyiz incelemesi, görevli ilgili dairece yapılır.
4) Dairelerin, ihtisas alanları ve temel görevleri ile bağlantılı ve/veya fer'isi durumunda bulunan davalar hakkında görevsizlik kararı verebilmesi, söz konusu davanın başka bir dairenin görevleri arasında açıkça yazılı olması şartına bağlıdır.
5) Daireler ön inceleme yapmadan duruşma günü veremezler. Ön inceleme yaparak duruşma gününü bildirir tebligat çıkartan daire görevsizlik kararı veremez.
6) Temyize konu davada eski kanun maddelerinin uygulanmış bulunması halinde görevin belirlenmesinde, bu maddelerde yazılı müesseselerin düzenlendiği yeni yasa maddeleri esas alınır. Bu işbölümü ile atıf yapılan kanun maddelerinin değişmesi halinde, yeni kanunun karşılık gelen maddelerine atıf yapılmış sayılır.
7) Bir davada, birden fazla hukuk dairesinin görevine giren uyuşmazlık söz konusu ise, temyiz incelemesi, uyuşmazlığı doğuran asıl hukuki ilişkiye ait hüküm ve kararları inceleyen daire tarafından yapılır. Uyuşmazlık konusu hukuki ilişki birden fazla dairenin görev alanına giren karma sözleşmeye yahut birden ziyade sözleşme türüne ayrı ayrı dayanıyorsa, temyiz incelemesi, bunlardan Türk Borçlar Kanunundaki özel sözleşme türüne ilişkin davalara ait hüküm ve kararları incelemekle görevli daire tarafından yapılır.
8) Bir davada, uyuşmazlık konusu hukuki ilişki Türk Borçlar Kanunu’nda (TBK) yazılı özel sözleşme türleri arasındaki karma bir sözleşmeye ya da TBK'da düzenlenen birden fazla özel sözleşme türüne ayrı ayrı dayanıyorsa, temyiz incelemesi, özel sözleşme türlerinin kanunda yer aldığı sıralama dikkate alınarak önce düzenlenen sözleşme türüne ilişkin davalara ait hüküm ve kararları incelemekle görevli daire tarafından yapılır.
9) Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi istemli davalar sonucu verilen kararlar ile hakemlerce ve hakemlere ilişkin her türlü işlerle ilgili hüküm ve kararların incelenmesi, esas davaya ait hükmü incelemekle görevli daire tarafından yapılır.
10) Ebniye Kanunu, 2510 sayılı İskân Kanunu ve 4753 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu gibi kanunlardan doğan ve ayın davası açılması imkânı bulunmayan durumlarda açılan tazminat davaları ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 125. maddesi hükmünden yararlanılmak suretiyle tazminata dönüştürülen davalara ilişkin olarak verilen hüküm ve kararların temyiz incelemesi, ayın uyuşmazlığını inceleyecek daire tarafından yapılır.