2024/80 Yüksek Seçim Kurulunun 15/01/2024 Tarihli ve 2024/80 Sayılı Kararı

31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde, gerek adaylarını bildiren siyasi partilerden gerekse bağımsız olarak aday olanlardan seçilme koşullarının bulunduğunu kanıtlayan bir belge istenip istenmeyeceği, bu seçimlerde bağımsız adayların başvurularında uyulması zorunlu usullerle yatıracakları teminat miktarının, bir siyasi partinin herhangi bir seçim çevresinde yapılacak olan bütün seçimlere katılması gerekip gerekmediği konularının;

Ayrıca, siyasi partilerin aday listelerini vermelerinde uyulması zorunlu usullerin ve başvurularında bu listelere eklenmesi gereken belgelerin belirlenmesinin, istifa ve ölüm nedenleriyle meydana gelecek boşalmaların hem geçici hem de kesin aday listeleri yönünden tamamlanması (boşalan yeri doldurma) usulünün, siyasi partilerin aday listelerinde yer alan ve geçici listeler halinde ilan edilmiş olan adaylardan istifa eden ya da ölenlerin yerlerinin doldurulup doldurulmayacağının, bu yerler doldurulacak ise bunun zamanı ve uygulama esaslarının ve sair hususların belirlenmesi ile uygulamada birliğin sağlanması gerekmiş olmakla konu incelendi.

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ

2972 sayılı Kanun’un;

"Adaylık" başlıklı 10’uncu maddesinde; “Anayasa ve Kanunlarda yazılı şartlara uygun olarak, seçilme yeterliğine sahip olan her vatandaş, bîr siyasi parti listesinden veya bağımsız olarak, il genel meclisi üyeliğine, belediye başkanlığına veya belediye meclisi üyeliğine adaylığını koyabilir.

a) Yapılan aday tespitinde belediye başkanlığı için bir aday, belediye meclisi üyeliklerine o seçim çevresi için tespit edilen üye adedi kadar asıl ve yedek olarak ayrı ayrı; il genel meclisi üyeliklerine o seçim çevresi için tespit olunan asıl ve yedek üyelikler sayısı kadar ayrı ayrı, aday belirlenir.

c) Siyasi partiler, belediye meclis üye sayısı 9 ve 11 olan beldelerde bir, 15 olan beldelerde iki, 25 ve 31 olan beldelerde üç, 37 olan beldelerde dört, 45 olan beldelerde beş, 55 olan beldelerde altı adet kontenjan adayı gösterirler. Kontenjan adayı adayların sıralamasına dâhil edilmeyerek aday listelerinde kontenjan adayı olarak ayrıca yazılır. Siyasi partiler kontenjan adaylarını merkez yoklaması ile tespit ederler. Ancak, merkez karar ve yönetim organları bu yetkisini il veya ilçe yönetim kurullarına devredebilirler. Siyasi Partiler kontenjan adaylarını bu Kanunun 12 nci maddesindeki aday listesinde yer vermek suretiyle ilçe seçim kurullarına bildirirler. Kontenjan adayları bu Kanunun 18 inci maddesinin (f) bendinin ikinci fıkrasındaki aday listelerinde de yedek adaylardan sonra ayrıca yazılır.”,

"Eksik adaylıkların tamamlanması" başlıklı 11'inci maddesinde; “Herhangi bir sebeple, eksik aday göstermiş olan siyasi partilerin ilçe başkanlıklarına, ilçe seçim kurulu tarafından bu eksiğin tamamlanması gereği tebliğ olunur.

İlgili parti teşkilatı, bu tebliğden itibaren beş gün içinde aday listesini tamamlayamazsa, o parti o seçim çevresinden, eksik liste ile ilgili seçime katılır.

Siyasi partilerin merkez karar ve yönetim kurulları, süreyi geçirmemek amacı ile eksik listeyi tamamlama yetkisini önceden ilçe idare kurullarına verebilir.”,

"Siyasi partilerin aday listelerini vermeleri" başlıklı 12’nci maddesinde; “Siyasi partilerin ilçe idare kurulları, seçime katılacakları çevrelere ait aday listelerini ilçe seçim kurullarına, alındı belgesi karşılığında, önseçim gününden en geç on gün sonraki gün saat 17.00'ye kadar verirler,

Büyük şehirler için siyasi partilerin il idare kurulları, belediye başkanı adaylarını alındı belgesi karşılığında önseçim gününden en geç on gün sonraki gün saat 17.00'ye kadar il seçim kuruluna verirler. Bağımsız adaylar da il seçim kuruluna başvururlar.",

"Bağımsız adayların müracaatı" başlıklı 13’üncü maddesinde; “İl genel meclisi üyeliği, belediye meclisi üyeliği ve belediye başkanlığına bağımsız olarak adaylığını koymak isteyenler, seçime katılacakları seçim çevresinin bulunduğu ilçe seçim kurulu başkanlığına, bu Kanunun adaylık için aradığı şart ve vasıfları haiz olduklarını belirten bir dilekçe ile başvururlar.

İlçe seçim kurulları, bağımsız adaylara ilişkin listeleri de, ait olduğu seçim çevresinde geçici listeler halinde alışılmış usullerle ilan ederler.

Bağımsız adaylık için başvuranlar, en yüksek derecedeki Devlet memurunun brüt aylığı kadar parayı ilgili mal sandığına yatırarak makbuzunu başvurma belgelerine eklerler.