2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un “Seçimin veya tutanağın iptali” başlıklı 25’inci maddesinin;
İkinci fıkrasında; “Bir seçim çevresinde yapılan seçimin, seçim işlemleri sebebiyle iptaline karar verildiği takdirde, o seçim çevresinde yeniden seçim yapılır. İl seçim kurulu, seçimin iptaline dair kararı ilan ettiği gibi kararın kesinleşmesini müteakip o çevre de seçimin yapılacağını da derhal ilan eder.”.
Üçüncü fıkrasında; “Bu ilandan sonra gelen 60 ıncı günü takip eden ilk pazar, oy verme günüdür,”,
hükümleri yer almaktadır.
Bununla birlikte, 2972 sayılı Kanun’un 33’üncü maddesinin ikinci fıkrasında boşalan muhtarlıklar için her yıl haziran ayının ilk pazar günü seçim yapılacağı; yine aynı maddenin üçüncü ve müteakip fıkralarında, seçim döneminin sona ermesinden önce ihtiyar meclisi veya heyeti üye sayısının yedeklerinin de getirilmesinden sonra üye tam sayısının, köylerde tabi üyeler hariç, yarışma düşmesi halinde ilân tarihinden sonra gelen 60’ıncı günü takip eden ilk pazar günü seçim yapılması hususu ile ihtiyar meclisi veya heyeti seçiminin yapılması gerektiği hallerde köy veya mahalle muhtarlığı da boşalmış ise haziran ayı beklenmeksizin her iki seçimin beraber yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler doğrultusunda yurt genelinde birlikteliği sağlamak amacıyla 2024 yılı Haziran ayının ilk pazar günü yapılacak olan seçimlere ilişkin usul ve esasların belirlenmesi gerekmiş olmakla konu incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ
Kurulumuzun 27/11/2023 tarihli ve 2023/1532 sayılı Kararı ile 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinin başlangıç tarihi olan 1 Ocak 2024 tarihinden 31 Mart 2024 tarihine kadar; yeni köy oluşturacak, köyü bölerek yeni oluşumlar doğuracak, köyün idari bağlılıklarını ve ilçeler arası sınırları değiştirecek idari kararların ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre yapılacak halk oylamalarının 31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak olan seçimlerde ve bu seçimlerin gerektireceği işlemlerde dikkate alınamayacağı kabul edilmiştir.
5393 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin ikinci fıkrasında; belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla, sınırlarının tespiti ve değiştirilmesinin belediye meclisinin kararı ve kaymakamlığın görüşü üzerine valinin onayı ile olacağı, aynı Kanun’un 12’nci maddesinin birinci fıkrasında da; 9’uncu maddeye göre verilen kararların kesinleşme tarihini takip eden yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Haziran ayının ilk pazar günü yapılagelmekte olan mahallî idareler ara seçimleri ise, 2972 sayılı Kanun’da il genel meclisi üyeliği, belediye meclisi üyeliği, köy ve mahalle muhtarlıkları ile ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimleriyle sınırlandırılmıştır.
Öte yandan, herhangi bir nedenle muhtarlığı boşalmış bulunan köy ve mahallelerde, 2972 sayılı Kanun’un 33’üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre her yıl Haziran ayının ilk Pazar günü muhtarlık seçimlerinin yapılacağı öngörülmüştür.
2972 sayılı Kanun’un 25’inci maddesinin;
İkinci fıkrasında; “Bir seçim çevresinde yapılan seçimin, seçim işlemleri sebebiyle iptaline karar verildiği takdirde, o seçim çevresinde yeniden seçim yapılır. İl seçim kurulu, seçimin iptaline dair kararı ilan ettiği gibi kararın kesinleşmesini müteakip o çevre de seçimin yapılacağını da derhal ilan eder.”,
Aynı maddenin üçüncü fıkrasında; “Bu ilandan sonra gelen 60 ıncı günü takip eden ilk pazar, oy verme günüdür.”,
hükümlerine yer verilmiştir.
31 Mart 2024 tarihinde herhangi bir sebeple yapılamamış belediye seçimleri ve muhtar ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimleri ile 1 Ocak 2024 tarihinden bu yana oluşan mahallî idare birimlerinden olan köylerin muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliği seçimlerinin 2 Haziran 2024 Pazar günü yapılması gerekmektedir.
31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinin bir kısmının Yüksek Seçim Kurulunca veya il seçim kurullarınca seçim iş ve işlemlerindeki eksiklik ve usulsüzlükler nedeniyle yapılacak itiraz üzerine iptaline karar verilmesi halinde, o çevrede iptal edilecek seçimin yeniden yapılacağı ilgili il seçim kurulunca derhâl ilân edilerek, bu ilândan sonra gelen 60’ıncı günü takip eden ilk pazar günü oy verme işlemi gerçekleştirilir.
Yapılmış olan bir seçimin, sadece oy verme ve sonrasına ilişkin bazı işlemler nedeniyle iptal edilmiş ve sonuçlanmamış olması karşısında, seçimin yeniden yapılmasına karar verilmesi durumunda iptal edilen seçime bağlı olarak yapılan veya yerine getirilen tüm işlemlerin yapılacak olan seçimde tekrarlanmasına gerek bulunmamaktadır.
31 Mart 2024 Pazar günü yapılacak olan Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde seçim iş ve işlemleri sebebiyle iptal edilmesi üzerine yeniden yapılması gereken seçimlerin; bu seçimin tekrarı ve seçimin devamı niteliğinde bulunduklarının kabulü ile sadece oy verme işlemlerinin tekrarlanması gerekmektedir. Başka bir anlatımla, 31 Mart 2024 tarihinde yapılacak olan seçimler için tespit edilmiş bulunan seçimin başlangıç tarihi olan 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren oy verme günü olan 31 Mart 2024 tarihine kadar devam eden seçim süreci içinde, bu seçimler için yerine getirilmiş bulunan seçim iş ve işlemlerinin tümünün tekrarlanmasına gerek bulunmamaktadır.