Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
1. AMAÇ
Bu prosedürün amacı, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında gıda işletmelerinin resmi kontrollerinde numune alınması sırasında uyulması gereken kuralları belirlemektir.
2. KAPSAM
Bu prosedür, resmi kontrollerde gıda ve gıda ile temasta bulunan madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtım aşamalarında her türlü numune alma işlemlerini kapsar.
3. HUKUKİ DAYANAK
a) 13 Haziran 2010 tarihli 27610 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu
b) 17 Aralık 2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gıda ve Yemin Resmi Kontrolüne Dair Yönetmelik
c) 29 Aralık 2011 tarihli ve 28157 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği
4. TANIMLAR
Kanun ve yönetmeliklerdeki tanımlar geçerlidir.
5. GENEL HÜKÜMLER
a) İlde yapılan gıda üretiminin çeşit ve yoğunluğu ile gıdanın taşıdığı risk ve laboratuvarların kapasitesi de göz önünde bulundurularak, İl Yıllık Gıda Kontrol Planı Hazırlama ve Uygulama Prosedürü kapsamında her yılın kasım ayında İl Yıllık Gıda Kontrol Planı hazırlanır. Bu planın hazırlanmasında, son üç yıl boyunca ildeki gıda işletmelerinden alınan numune sayısı, bu numunelerin gıda grupları bazında dağılımı, elde edilen olumsuz veriler, gıdanın taşıdığı risk durumu ile şikâyet ve ihbarlar göz önünde bulundurulur.(Değişik04/03/2013-1228-8000 sayılı yazı)
b) Resmi kontroller sırasında gerektiğinde numune alınır. Alınan numunelerin, ürün partisini temsil edecek şekilde (parti/seri ve etiket no ile kod numaraları aynı olan) olması gerekir.
c) Analiz numunesine itiraz ile ilgili konularda vakit kaybını engellemek amacıyla, yetkilendirilmiş ilçe müdürlüğü, aynı ya da farklı ildeki diğer ilçe müdürlüğüyle ve gıda işletmesiyle doğrudan yazışma yapabilir. Konu hakkında il müdürlüğü de bilgilendirilir.
ç) Kamu-özel kurum ve kuruluşları ile mahallinde üretilerek toplu tüketime sunan gıda işletmesi ve yemek fabrikaları, ürettiği yemek partisinin her çeşidinden alınan bir örneği yetmiş iki (72) saat uygun koşullarda (soğukta ya da dondurarak) saklamakla yükümlüdür. Üründen alınacak örnek miktarının, analiz için yeterli miktarda olması gerekir. Alınması önerilen örnek miktarı iki yüz elli (250) gramdır.
İşletme tarafından örnek saklanmaması durumunda 5996 sayılı Kanun’un 24 üncü maddesi gereği izlenebilirliğin sağlanmaması nedeniyle 5996 sayılı Kanunun 40-(1) inci maddesinin (i) bendine göre yasal işlem uygulanır. Gıda zehirlenmesi durumunda Gıda Kaynaklı Enfeksiyon ve Zehirlenmelere İlişkin Resmi Kontrol Prosedür hükümlerine göre işlem tesis edilir (Değişik09/10/2014-36870 sayılı yazı) Her durumda işletmenin teknik ve hijyenik koşulları detaylı olarak incelenir.
6. NUMUNE ALMA ESASLARI
a) Bakanlık, resmi kontroller sırasında alınan numunelerin analizlerini yapacak olan laboratuvarları belirler (EK-2).
b) Analiz ve şahit numunelerinin uygun koşullarda Bakanlıkça belirlenmiş laboratuvarlara taşınması ve şahit numunenin gereği gibi muhafaza edilmesini sağlamak için uygun koşullar il/ilçe müdürlükleri ile laboratuvarlarca temin edilir.
c) Analizleri yapılmak üzere alınacak numuneler için herhangi bir bedel ödenmez.
ç) Numune alma, muhafaza, taşıma ve şahit numune ile ilgili özel mevzuatında düzenleme bulunması durumunda özel mevzuat hükümleri uygulanır.
d) Numune alınması sırasında, “Numune Alma Tutanağı ve Etiketi" (EK-1) doldurularak analiz ve şahit numunesine iliştirilir. Bu tutanaktan bir nüsha il/ilçe müdürlüğünde saklanır. Gıda zehirlenmesi ya da zehirlenme şüphesinde bu durum tutanakta mutlaka belirtilir.
e) Numune alımında numunenin sıcaklık değeri kontrol edilir. Resmi kontrol sırasında numunenin ölçülebilen diğer parametreleri de (pH, su aktivitesi, kızartma yağı polar madde miktarı vb.) ölçülerek değerlendirilir ve kayıt altına alınır. Analiz ve şahit için alınan numuneler, kapalı ambalajda ve orijinal ambalajının bozulmaması gerekiyorsa, numuneye zarar vermeyecek şekilde infrared termometre vasıtasıyla yüzey sıcaklığı ölçümü yapılarak kayıt altına alınır. Hazır ambalajlı hale getirilmeksizin satışa sunulan ürünlerden (dökme ürün) numune alımında ise numuneye zarar vermeyecek şekilde daldırma ya da infrared termometre kullanılarak sıcaklık ölçümü yapılır ve kayıt altına alınır.
f) Numuneler, tekniğine uygun olarak üzerinde cetvel işareti bulunan plastik poşetlere konulur, mühür çıkmayacak ve oynamayacak şekilde plastik güvenlik mührü ile mühürlenir. Bu mührün kullanılması zorunlu olup plastik poşetin üst kısmı delindikten sonra mührün uzantısı bu deliklerden geçirilmek suretiyle azami güvenlik sağlanır. Numune miktarının cetvel işaretli plastik poşetlere sığmaması durumunda ise gerekli numune güvenliği tedbirleri alınarak (alttan ve üstten çift taraflı mühürleme, etiket yapıştırma vb.) uygun bir numune ambalajına konulur.